Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

Protokolant: sekretarz sądowy Aleksandra Sikora

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2022 roku w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko P. K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz P. K. kwotę 3617 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 539/21

UZASADNIENIE

Pozwem z 25 lutego 2021 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. wniósł o zasądzenie od P. K. kwoty 14 541,14 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od kwoty 13 400,45 złotych od 15 września 2020 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych i kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu Powód wyjaśnił, że strony postępowania łączyła zawarta w drodze elektronicznej umowa o pożyczkę nr (...) z 8 grudnia 2018 roku, na podstawie której Bank udzielił Pozwanemu pożyczki w kwocie 17 234,42 złotych. Pozwany nie wywiązał się ze zobowiązania spłaty zadłużenia wynikającego z umowy w 48 miesięcznych ratach płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, dlatego Powód skierował do niego 16 marca 2020 roku wezwanie do zapłaty, w którym poinformował o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Z uwagi na brak reakcji, pismem z 9 maja 2020 roku, wypowiedział umowę. Nadto Powód wskazał, że pierwotnie wniósł 15 września 2020 roku pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, prowadzonym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie pod sygn. VI Nc-e (...), ale z uwagi na wniesienie przez Pozwanego sprzeciwu od wydanego wówczas nakazu zapłaty, postanowieniem z 25 listopada 2020 roku umorzono postępowanie.

Na kwotę dochodzoną pozwem składa się:

- niespłacony kapitał w kwocie 13 400,45 zł,

- kwota 495,48 zł tytułem odsetek umownych kapitałowych, naliczonych do 6 lipca 2020 roku,

- kwota 355,65 zł tytułem odsetek umownych karnych za opóźnienie, naliczonych od 6 lipca 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (15 września 2020 roku),

- kwota 289,56 zł tytułem poniesionych kosztów bankowych.

/pozew k. 5 – 8, pozew w (...) k.45 – 46,

postanowienie o umorzeniu postępowania k. 47/

W odpowiedzi na pozew Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podniósł, że zależy mu na polubownym załatwieniu sprawy i zawarciu ugody ze stroną powodową, w związku z czym wnosił o skierowanie stron do mediacji.

/pismo zatytułowane „sprzeciw od nakazu zapłaty” k. 60 – 61/

W piśmie procesowym z 7 czerwca 2021 roku Pozwany podtrzymał wniosek o skierowanie stron do mediacji w celu realizacji woli ugodowego zakończenia sporu, zaś w przypadku niezakończenia sporu na drodze polubownej podtrzymał wniosek o oddalenie powództwa. Wniósł o zasądzenie od Powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady i wysokości. Podniósł zarzut nieudowodnienia roszczenia wskazując, że dokument umowy nie spełnia wymogów z art. 78 k.c., bo pod umową pożyczki nie znajdują się jakiekolwiek podpisy, zaś oświadczenie woli składane w postaci elektronicznej wymaga dla czynności podpisania dokumentu złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego, a Powód nie wykazał aby Pozwany taki podpis złożył. Powód nie przedłożył dowodu potwierdzającego złożenie przez Pozwanego dyspozycji do zawarcia przedmiotowej umowy. Pozwany podnosił również zarzut braku wymagalności roszczenia wskazując, że Bank nie przestawił żadnego dowodu na okoliczność, iż osoby które podpisały dokument wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy były uprawnione do jego reprezentowania i składania w jego imieniu takich oświadczeń woli. Zarzucił, że ani wezwanie do zapłaty, ani wypowiedzenie umowy nie zostały mu doręczone. Pozwany podnosił również zarzut rolowania przez powoda kredytu konsumenckiego.

/pismo procesowe Pozwanego k. 66 – 70/

W piśmie procesowym z 12 lipca 2021 roku Powód nie wyraził zgody na skierowanie stron do mediacji. W ocenie Powoda zarzut nieudowodnienia zawarcia umowy pożyczki nie zasługuje na uwzględnienie. Pozwany podpisał sporną umowę w systemie bankowości interntowej kodem autoryzacyjnym, otrzymanym z banku w formie SMS i/lub za pośrednictwem serwisu (...) przy użyciu kodu (...), posługując się (...). Oświadczenie woli o zawarciu umowy w imieniu Banku złożyła umocowana do tego osoba. Powód zaprzeczył również aby doszło w niniejszej sprawie do rolowania kredytu. Powód wskazywał, że Pozwany nie został obciążony żadną prowizją w związku z otrzymaniem przedmiotowej pożyczki a na koszt pożyczki składały się jedynie odsetki i składka ubezpieczeniowa.

Powód za niezasadny uznał również zarzut dotyczący braku wymagalności roszczenia. W tym zakresie wskazywał, że zarówno wezwanie do zapłaty, jak i wypowiedzenie umowy zostały prawidłowo nadane do Pozwanego na jego aktualny adres. Wydruk ze strony Poczty Polskiej, obejmujący potwierdzenie nadania wskazanych pism i informacje o niepodjęciu przesyłki w terminie, nie dyskwalifikuje go jako dowodu w sprawie. Wydruk ten może stanowić dowód jako inny środek dowodowy, o którym mowa w art. 308 k.p.c. i 309 k.p.c. Niemożność doręczenia przesyłki pod adresem, pod którym kontakt z adresatem powinien być możliwy, obciąża adresata. W celu wykazania umocowania osób, które podpisały wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy załączył kserokopie pełnomocnictw dla tych osób.

/pismo procesowe Powoda k. 76 – 79/

Postanowieniem wydanym na rozprawie z 27 maja 2022 roku Sąd zobowiązał powoda do złożenia w terminie 14 dni oryginałów pełnomocnictw udzielonych przez Bank (...), R. C. i K. G..

/protokół rozprawy z 27.05.2022 rok, płyta CD k. 185, znacznik czasowy 00:00:57/

W piśmie procesowym z 28 września 2021 roku strona pozwana wskazywała, że wszystkie dokumenty dotyczące przedmiotowego stosunku cywilnoprawnego nie zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika Powoda. Nadto klauzule umowne, zawarte w dokumencie umowy pożyczki, a odnoszące się do pozaodsetkowych kosztów kredytu należy kwalifikować jako niedozwolone postanowienia umowne w świetle art. 385 ¹ k.c. Powód nie udowodnił przeprowadzenia weryfikacji zdolności kredytowej pożyczkobiorcy i nie podjął jakichkolwiek działań w tym zakresie. W konsekwencji, w ocenie Pozwanego, mógłby w niniejszej sprawie znaleźć zastosowanie art. 5 ustawy z 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta, zgodnie z którym spełnienie świadczenia niezamówionego przez konsumenta następuje na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań. /pismo procesowe Pozwanego k. 144 – 149/

Przy piśmie procesowym z 27 czerwca 2022 roku Powód przedłożył poświadczony za zgodność odpis pełnomocnictwa nr (...), udzielonego R. C.. Nadto wniósł o przedłużenie terminu do wykonania zobowiązania w części odnoszącej się do przedłożenia oryginałów pełnomocnictw dla A. S. oraz K. G. o 14 dni. Niezależnie od powyższego wskazywał, że nie pobierał od Pozwanego żadnej prowizji, a wysokość składki ubezpieczeniowej nie odbiega od wysokości składek ubezpieczeniowych związanych z pożyczkami powszechnie dostępnymi na rynku i była adekwatna do zakresu ryzyka i okresu ochrony. Niezasadne jest twierdzenie, jakoby składka ta kształtowała prawa i obowiązki Pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Brak jest podstaw do kwestionowania ważności całej umowy w sytuacji stwierdzenia, że jakiekolwiek klauzule umowne są abuzywne, a nawet nieprawidłowa ocena zdolności kredytowej nie może prowadzić do zwolnienia Pozwanego z obowiązku spłaty zaciągniętego długu. /pismo procesowe k. 170 – 171/

Zarządzeniem z 22 lipca 2022 roku Przewodniczący przedłużył termin do złożenia pełnomocnictw przez stronę powodową. /zarządzenie k. 176/

Do pisma procesowego z 24 sierpnia 2022 roku strona powodowa załączyła kserokopie pełnomocnictwa dla A. S. nr (...), która nie została potwierdzona za zgodność z oryginałem, kserokopię pełnomocnictwa dla K. G. nr (...), która nie została potwierdzona za zgodność z oryginałem a nadto potwierdzone za zgodność z oryginałem oświadczenie Banku z 4 lipca 2022 roku. /pismo procesowe k. 179/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

8 grudnia 2018 roku P. K. zawarł z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w K. umowę o pożyczkę nr (...), na mocy której Powód udzielił mu pożyczki w kwocie 17 234,42 zł, w okresie od 8 grudnia 2018 roku do 10 grudnia 2022 roku. Oświadczenia woli stron o zawarciu powyższej umowy zostały złożone w formie elektronicznej. Z treści umowy wynika, że została ona podpisana przez A. S., reprezentującego powodową spółkę oraz Pozwanego. Potwierdzenie podpisania umowy nastąpiło w ten sposób, że Pozwany wykorzystał 8 grudnia 2018 roku o godzinie 20:47:06 do złożenia podpisu w systemie bankowości internetowej kod autoryzacyjny otrzymany w formie SMS lub za pośrednictwem Serwisu (...) (numer klienta (...)) przy użyciu kodu (...), posługując się (...).

/umowa nr (...) k. 28 – 33,

potwierdzenie podpisania dokumentu w formie elektronicznej k. 34,

formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego k. 90 – 94,

wniosek o udzielenie kredytu k. 89/

Zgodnie z dyspozycją zawartą w pkt 2a umowy, wypłaty kwoty pożyczki dokonano na rachunek właściwy do spłaty rat, wskazany w pkt 1 – 08 1050 1461 1000 0092 2575 4754. Ww. rachunek bankowy został otwarty na podstawie umowy z 10 maja 2016 roku zawartej między P. K. a (...) Bankiem (...) S.A.

/umowa nr (...) k. 28 – 33,

potwierdzenie uruchomienia kredytu k.36,

dane o posiadaczu konta oraz jego identyfikatorze k. 80,

umowa rachunku k. 81 – 86,

umowa o korzystanie z systemów bankowości elektronicznej k. 87 – 88/

Całkowita kwota do zapłaty z tytułu pożyczki wynosiła 17 234,42 zł. Prowizja za udzielenie pożyczki wynosiła 0,00 zł, odsetki umowne wynosiły 2773,81 zł. Całkowity koszt pożyczki, obejmujący odsetki i składkę ubezpieczeniową wynosił 5090,29 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 22 324,71 zł.

Umowa ubezpieczenia na życie została zawarta przez N. N. Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną w W., w imieniu którego działał agent (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K., a P. K.. Uposażonym z tytułu umowy na wypadek śmierci ubezpieczonego był (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K.. Suma ubezpieczenia obejmowała pozostały do spłaty kapitał pożyczki oraz odsetki obliczone według przewidzianej umową stopy procentowej, liczone od nieprzeterminowanej części kapitału, za okres od dnia zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego do dnia decyzji o wypłacie świadczenia, jednak nie dłużej niż 60 dni oraz odsetki karne obliczone według przewidzianej umową pożyczki stopy procentowej liczone od przeterminowanej części kapitału, za okres od dnia zdarzenia ubezpieczeniowego do dnia decyzji o wypłacie świadczenia, jednak nie dłużej niż 60 dni. Druga z zawartych umów ubezpieczenia, w której podobnie uposażonym był (...) Bank (...) S.A., obejmowała swoim zakresem utratę pracy i czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego pożyczkobiorcy.

/umowa nr (...) k. 28 – 33,

dokument ubezpieczenia na życie k. 128 – 129,

umowa ubezpieczenia bezpieczna pożyczka k. 130 – 131,

karta produktu ubezpieczeniowego k. 133, karta informacyjna k. 134 – 136/

Pozwany zobowiązany był spłacać kwotę pożyczki wraz z pozostałymi kosztami wynikającymi z umowy w ten sposób, że do 10 dnia każdego miesiąca winien uiścić miesięczną ratę kapitałowo - odsetkową w kwocie 416,84 zł. Ostatnia rata, której termin płatności oznaczono na 10 grudnia 2022 roku, miała był uiszczona w kwocie 416,75 zł. Jeżeli dzień płatności przypadał na dzień ustawo wolny od pracy, wówczas rata należna była i pobierana przez Bank w najbliższym dniu roboczym. W przypadku gdy termin zapłaty przypadał na sobotę, rata była należna i pobierana przez Bank w tym dniu.

Zgodnie z pkt 9 umowy Pozwany zobowiązał się do zapewnienia na rachunku przeznaczonym do spłaty, w każdym terminie płatności raty, kwotę umożliwiającą Bankowi pobranie miesięcznej raty oraz składki ubezpieczeniowej. W przypadku gdy znajdująca się na rachunku kwota okazałaby się niewystarczająca do zapłaty raty i składki ubezpieczeniowej, Bank najpierw pobierał kwotę na zapłatę składki ubezpieczeniowej, a następnie ponawiał próby pobrania pieniędzy na pokrycie raty, aż do jej pełnej wysokości. W przypadku gdy w dniu płatności raty na rachunku do spłaty nie byłoby środków wystarczających na pokrycie pełnej składki ubezpieczeniowej, bank zobowiązał się zapłacić składkę z własnych środków, w konsekwencji czego po stronie pożyczkobiorcy powstawał obowiązek zapłacenia Bankowi opłaty za utrzymanie ubezpieczenia. Bank miał ponawiać próby pobrania pieniędzy z rachunku do spłaty, aż do pokrycia całości opłaty za utrzymanie ubezpieczenia, a następnie raty.

Zgodnie z pkt 12 umowy niespłacenie raty pożyczki w ustalonym w umowie terminie lub spłacenie jej tylko w części powodowało, że niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym, od którego Bank pobierał odsetki podwyższone, których łączna kwota wraz z opłatami należnymi w przypadku opóźnienia w spłacie części lub całości pożyczki nie mogła przekroczyć kwoty odsetek maksymalnych za opóźnienie. Pod pojęciem podwyższonych odsetek, zgodnie z pkt 13 umowy, rozumie się odsetki obliczane według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie.

Zgodnie z pkt 18 a umowy, Pożyczkobiorca zobowiązał się w czasie obowiązywania umowy do podania Bankowi prawdziwych danych i informacji, a także posługiwanie się autentycznymi, niepodrobionymi, nieprzerobionymi i niesfałszowanymi dokumentami lub takimi ich kopiami czy odpisami. Zgodnie zaś z pkt 18 e pożyczkobiorca zobowiązał się w czasie obowiązywania umowy, nadto do aktualizowania swoich danych osobowych jeśli się zmienią, w tym adresu.

Strony zastrzegły na rzecz każdej z nich prawo do wypowiedzenia umowy. Zgodnie z pkt 33 umowy, Bank zyskiwał uprawnienie do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym okresem wypowiedzenia, jeśli pożyczkobiorca: a) przed zawarciem umowy podał Bankowi nieprawdziwe dane lub informacje lub posługiwał się nieautentycznymi, podrobionymi, przerobionymi lub sfałszowanymi dokumentami lub takimi ich kopiami czy odpisami, b) przed zawarciem umowy przekazał Bankowi niepełne informacje o swoich zobowiązaniach pieniężnych, c) nie spłaca terminowo swoich zobowiązań wobec Banku wynikających z umowy, mimo uprzedniego wezwania go do spłaty lub dopuszcza do powstania zadłużenia przeterminowanego i nie reguluje go w terminie określonym w wezwaniu banku, który nie będzie krótszy niż 14 dni roboczych oraz d) gdy nie wykonuje pozostałych obowiązków wskazanych w części Obowiązki Pożyczkobiorcy lub zgodnie z umową utracił zdolność kredytową. W takim przypadku Bank w wezwaniu do zapłaty miał obowiązek poinformować Pożyczkobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia z tytułu umowy przez zmianę warunków lub terminów spłaty zadłużenia. Bank umożliwia restrukturyzację, jeżeli będzie ona uzasadniona dokonaną przez Bank oceną sytuacji finansowej Pożyczkobiorcy. W przypadku odrzucenia wniosku Pożyczkobiorcy o restrukturyzację Bank, bez zbędnej zwłoki, przekaże mu szczegółowe wyjaśnienia w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację (pkt 34 umowy).

Zgodnie z pkt 34 umowy, w każdym przypadku jej wypowiedzenia Pożyczkobiorca zobowiązany jest spłacić pozostałą do spłaty kwotę pożyczki oraz należne odsetki, prowizje i opłaty najpóźniej w ostatnim dniu okresu wypowiedzenia umowy. Od pierwszego dnia po zakończeniu okresu wypowiedzenia Bank nalicza podwyższone odsetki od niespłaconej części kwoty pożyczki.

Zgodnie z pkt 44, niezależnie od sposobu doręczenia korespondencji pożyczkobiorcy, Bank miał prawo przesyłać ją na adres wskazany przez Pożyczkobiorcę dla doręczania korespondencji, a jeżeli Pożyczkobiorca nie wskazał tego adresu, na znany Bankowi adres zamieszkania pożyczkobiorcy. /umowa nr (...) k. 28 – 33/

10 grudnia 2018 roku Powód przelał na rachunek bankowy Pozwanego nr (...), kwotę 17 234,42 złotych.

/potwierdzenie transakcji k. 36/

10 grudnia 2018 roku Pozwany wpłacił na rachunek bankowy Powoda tytułem spłaty kredytu łącznie kwotę 10 472,28 zł.

/potwierdzenia transakcji k. 112 , 113/

W okresie od 10 stycznia 2019 roku do 10 grudnia 2019 roku Pozwany zapewnił na oznaczonym jako właściwy do spłaty rachunku środki w kwocie 5406,09 zł, które Powód pobrał tytułem spłat. Powód pobrał z rachunku Pozwanego kwoty:

- 416,84 zł w dniu 10 stycznia 2019 roku,

- 465,10 zł w dniu 10 lutego 2019 roku,

- 416,84 zł w dniu 10 marca 2019 roku,

- 416,84 zł w dniu 10 kwietnia 2019 roku,

- 416,84 zł w dniu 10 maja 2019 roku,

- 468 zł w dniu 10 czerwca 2019 roku,

- 468,41 zł w dniu 10 lipca 2019 roku,

- 468,28 zł w dniu 10 sierpnia 2019 roku,

- 468,05 zł w dniu 10 września 2019 roku,

- 468,66 zł w dniu 10 października 2019 roku,

- 416,84 zł w dniu 10 listopada 2019 roku,

- 0,29 zł w dniu 10 listopada 2019 roku,

- 48,31 zł w dniu 10 listopada 2019 roku,

- 306,10 zł w dniu 10 grudnia 2019 roku i kwotę

- 160,69 zł w dniu 10 grudnia 2019 roku.

/tabela spłat k. 37, historia rachunku k. 114 – 127/

26 marca 2020 roku Powód skierował do Pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 1409,48 zł w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania pisma bądź złożenia w tożsamym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Zastrzeżono wypowiedzenie umowy w razie niezastosowania się do wezwania, konsekwencją którego miał być obowiązek spłaty całego zadłużenia w kwocie 13 821,38 zł. Korespondencja kierowana na wskazany przez Pozwanego w systemie adres – ul. (...) w Ł. – nie została podjęta przez Pozwanego mimo podwójnego awizowania. Zakreślony w wezwaniu 14-dniowy termin upłynął 29 kwietnia 2020 roku. Wezwanie do zapłaty zostało podpisane przez upoważnionego pracownika banku (...).

/ostateczne wezwanie do zapłaty k. 38,

wydruk ze strony śledzenia przesyłek (...) S.A. k. 39 – 40,

pełnomocnictwo dla R. C. k. 174/

18 maja 2020 roku Powód skierował do Pozwanego wypowiedzenie umowy pożyczki nr (...) z uwagi na utrzymywanie przeterminowanego zadłużenia, wskazując na 30-dniowy okres wypowiedzenia od daty doręczenia pisma, po upływie którego po stronie pozwanego powstać miał obowiązek spłaty całego zadłużenia wraz z naliczonymi prowizjami, opłatami i odsetkami w kwocie 14 012,74 zł, w tym 1896,42 zł tytułem zaległości niespłaconych w terminie (tzw. przeterminowane zadłużenie). Korespondencja kierowana do Pozwanego na ww. adres Ł., ulica (...) ponownie nie została podjęta mimo powtórnego awizowania. Pismo to zostało podpisane przez K. G..

/wypowiedzenie umowy k. 44,

wydruk ze strony śledzenia przesyłek (...) S.A. 42 – 43/

2 września 2020 roku sporządzono pismo zatytułowane „przedsądowe wezwanie do zapłaty z informacją, że na 2 września 2020 roku zadłużenie Pozwanego, wynikające z przedmiotowej umowy pożyczki, wynosi 15 840,63 zł i wezwaniem do wpłaty wskazanej kwoty w nieprzekraczalnym terminie do 9 września 2020 roku. W piśmie zawarto informację, że nieuregulowanie zobowiązania spowoduje skierowanie sprawy do sądu w celu uzyskania tytułu wykonawczego, co może prowadzić do naliczania dodatkowych kosztów. /przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 44/

4 lipca 2022 roku prokurenci J. R. i K. S. złożyły za Bank oświadczenie z potwierdzeniem, że A. S., R. C. i K. G. „byli uprawnieni do dokonywania czynności prawnych w imieniu (...) Banku (...) SA w zakresie podpisywania umów pożyczek oraz dokonywania czynności związanych z monitoringiem i windykacją umów przedmiotowych do kwoty 2 000 000 PLN”. /oświadczenie k. 180/

Niezależnie od umowy objętej pozwem strony łączyły również inne umowy pożyczek to jest:

– umowa nr (...) z 24 lipca 2018 roku na kwotę 3423,68 zł,

- umowa nr (...) z 13 listopada 2018 roku na kwotę 6419,40 zł,

- umowa nr (...) z 17 listopada 2018 roku na kwotę 1604,85 zł,

- umowa nr (...) z 19 listopada 2018 roku na kwotę 4000 zł,

- umowa nr (...) z 24 grudnia 2018 roku na kwotę 5098,12 zł,

- umowa nr (...) z 12 lutego 2019 roku na kwotę 1589,85 zł,

- umowa nr (...) z 8 marca 2019 roku na kwotę 15 823,50 zł,

- umowa nr (...) z 9 marca 2019 roku na kwotę 16 762,36 zł,

- umowa nr (...) z 8 kwietnia 2019 roku na kwotę 4239,60 zł,

- umowa nr (...) z 8 kwietnia 2019 roku na kwotę 1059,90 zł oraz

- umowa nr (...) z 9 kwietnia 2019 roku na kwotę 1865,42 zł.

/bezsporne/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji związanej z umową nr (...), przedstawionej przez Powoda. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności materiału dowodowego złożonego przez stronę powodową. Sąd pominął natomiast wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem do strony pozwanej z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo P. K. na rozprawie 16 września 2022 roku, mimo skierowania do niego wezwania do stawienia się osobiście celem przesłuchania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powód domagał się zasądzenia od Pozwanego kwoty z tytułu wierzytelności, wynikającej z zawartej przez strony umowy nr (...), której przedmiotem była pożyczka w kwocie 17 234,42 zł, udzielona ona okres od 8 grudnia 2018 roku do 10 grudnia 2022 roku. Zdaniem Powoda przysługująca mu wierzytelność jest wymagalna z uwagi na wypowiedzenie przez niego umowy oświadczeniem z dnia 18 maja 2020 roku, którego to skuteczność jak i okoliczność samego zawarcia umowy zakwestionował Pozwany.

Na wstępie wypada poczynić uwagę, iż kredyt zawarty przez strony miał charakter kredytu konsumenckiego, w związku z czym stosuje się do niego przepisy o ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, jak również przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (dalej: prawo bankowe). Zgodnie z art. 3 ust.1 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł, albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Zgodnie z ust. 2 pkt 1 tego przepisu za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Z kolei zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pozwany podnosił przede wszystkim zarzut nieistnienia roszczenia. W tym zakresie wskazywał, że przedstawiony przez Powoda dokument umowy nr (...), jako niepodpisany przez Pozwanego, nie spełnia warunków określonych w art. 78 k.c. podczas gdy umowa o kredyt konsumencki zgodnie z art. 29 ust.1 ustawy o kredycie konsumenckim wymaga zachowania formy pisemnej.

Zauważyć należy, że zawarcie umowy pożyczki stanowiącej kredyt konsumencki jest możliwe na odległość, w szczególności z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Zakres obowiązków pożyczkodawcy jako przedsiębiorcy w ramach umów o usługi finansowe zawieranych na odległość determinują wówczas przepisy art. 39 i n. w zw. z art. 41 i n. ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, które nakazują m.in. poinformowanie konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o istotnych właściwościach świadczenia i zasadach zapłaty wynagrodzenia (art. 39 ust. 1 pkt 4 i 7 ustawy). Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni obowiązków określonych w art. 39 ust. 1-3, konsument ma prawo odstąpić od umowy w każdym czasie bez konieczności ponoszenia kosztów należnych przedsiębiorcy.

Złożona przez Powoda do akt umowa pożyczki nie została podpisana fizycznie przez Pozwanego co jest zrozumiałe z uwagi na jej zawarcie na odległość. Niemniej jednak doszło do potwierdzenia jej warunków przez Pozwanego 8 grudnia 2018 roku o godzinie 20:47:06 w ten sposób, że Pozwany „podpisał się” w systemie bankowości internetowej z pomocą kodu autoryzacyjnego otrzymanego w formie SMS i za pośrednictwem Serwisu (...) (Pozwany posiada numer klienta (...)) przy użyciu kodu (...), posługując się (...). Informacja o loginie Pozwanego, jak również o numerze klienta HaloŚlaski, znajduje się w załączonym do pozwu dokumencie zatytułowanym „potwierdzenie podpisania dokumentu w formie elektronicznej” (k. 34), jak również w dokumencie obejmującym dane o posiadaczu konta oraz jego identyfikatorze (k. 80, 80v) w umowie ramowej o korzystanie z systemów bankowości elektronicznej (k. 81 – 86) oraz w umowie o korzystanie z systemów bankowości elektronicznej (k. 87 – 88). W konsekwencji za bezzasadny uznać należało pierwszy z zarzutów Pozwanego, bowiem z zaoferowanego przez Powoda materiału dowodowego wynikało jednoznacznie, iż umowa pożyczki, z której Powód wywodzi swoje roszczenie w niniejszej sprawie, została zaakceptowana i zawarta przez Pozwanego.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było również właściwe umocowanie osoby, która w imieniu Powoda zawierała przedmiotową umowę pożyczki. Z treści umowy wynika bowiem, że została ona podpisana za Bank przez reprezentującego go A. S.. Strona powodowa jako profesjonalista w zakresie udzielania kredytów nie zadbała właściwie o potwierdzenie skuteczności umocowania do zawarcia umowy kredytu. Nie przedstawiła, ani oryginału dokumentu pełnomocnictwa dla w/w osoby, który potwierdzałyby, że była prawidłowo reprezentowana przez pełnomocnika, w czasie zawierania umowy kredytowej, ani jego odpisu/ kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, bądź przez reprezentującego ją w niniejszej sprawie pełnomocnika bądź notariusza i to pomimo, że znała ten zarzut i została do złożenia tego pełnomocnictwa zobowiązana przez Sąd. W tym jednak zaś przypadku inne dowody, które dotyczą zdarzeń następujących po zawarciu umowy, jak na przykład informacje o przelaniu środków/uruchomieniu pożyczki, informacje wynikające z samej analizy danych dotyczących otwartego przez Pozwanego w powodowym Banku rachunku bankowego nr (...) jednoznacznie wskazują, że strona powodowa wyraziła na zewnątrz stanowczą wolę zawarcia umowy o treści zawartej w dokumencie podpisanym przez Pozwanego. Trzeba ponadto zauważyć, że umowa nie powoływała się na żadne pełnomocnictwa, a Pozwany godził się na dokonanie czynności przez osoby, które nie przedstawiły odpowiedniego umocowania i on również przystąpił do jej wykonania poprzez wniosek o uruchomienie kredytu. Twierdzenia Pozwanego co do nieistnienia roszczenia pozostają w oczywistej sprzeczności z jego działaniami wynikającymi z wniosku o uruchomienie kredytu, czy też z zapłatą rat, a także podawaniem w toku wykonywania zobowiązania aktualnych danych adresowych do umowy kredytowej. Pozwany miał pełną świadomość zawarcia umowy i wolę w tym zakresie wyraził na zewnątrz.

Pozwany podnosił również zarzut niewymagalności roszczenia. Ocena powyższego zarzutu wymaga rozstrzygnięcia kwestii prawidłowości wypowiedzenia przedmiotowej umowy. Należy wskazać, że wypowiedzenie umowy pożyczki będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wypowiedzenia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet, jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2015 r., V CSK 698/14, źródło: Legalis). W tym zakresie należy odwołać się do art. 75c ustawy z dnia 29.08.1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 2019.2357) zgodnie z którym, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu tym bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa wyżej dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę. Powyższe oznacza, że w pierwszej kolejności bank winien doręczyć kredytobiorcy wezwanie do zapłaty oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero zaś po upływie tego terminu bank może złożyć oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. Nie jest przy tym istotne, czy wypowiedzenie następuje ze względu na niedotrzymanie przez kredytobiorcę warunków udzielania kredytu, czy utratę zdolności kredytowej. W razie niespełnienia powyższych przesłanek przez bank, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu (por. T. Czech, Obowiązki banku w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą kredytu, M.Pr.Bank. 2016/12/66-78). Zaakcentować należy, że przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, tym samym wypowiedzenie umowy kredytu nie może być konwalidowane przez późniejsze działania.

Powód złożył do akt sprawy dokumenty w postaci wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy. Dokument stanowiący wezwanie do zapłaty zawiera wszystkie niezbędne informacje, i został podpisany w imieniu powoda przez R. C.. Do akt sprawy Powód załączył również potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię pełnomocnictwa udzielonego R. C..

Inaczej jest jednak w przypadku dokumentu stanowiącego wypowiedzenie umowy. Zostało ono podpisane w imieniu powoda przez K. G., a do akt sprawy Powód załączył jedynie kserokopię pełnomocnictwa udzielonego K. G., nie potwierdzoną za zgodność z oryginałem. Powód mimo zapoznania się z treścią pism procesowych Pozwanego, w których Pozwany podnosił zarzut nieskuteczności wypowiedzenia powyższej umowy właśnie z powodu niezłożeniu pełnomocnictwa, i mimo zobowiązania go przez Sąd do złożenia oryginału pełnomocnictwa dla K. G., takiego oryginału nie złożył. Na wezwanie Sądu złożył jedynie zwykłą kserokopie, nie poświadczoną za zgodność z oryginałem. Powód składając do akt powyższą kserokopię w żaden sposób nie wyjaśnił z jakich przyczyn nie złożył oryginału tego dokumentu i z jakich przyczyn nie poświadczył kserokopii za zgodność z oryginałem. W ocenie Sądu skoro pełnomocnik, nie mówiąc już o złożeniu oryginału, nie poświadczył nawet za zgodność kserokopii oznacza, że po prostu takiego dokumenty umocowania nie widział.

Wymagającą zatem rozstrzygnięcia w tym miejscu jest kwestia ustalenia wartości dowodowej przedstawionej przez stronę powodową, niepoświadczonej za zgodność z oryginałem, kserokopii owego pełnomocnictwa dla K. G..

W procedurze cywilnej istnieje katalog otwarty dowodów, na jakie może powołać się strona w toku procesu. Szczególną moc dowodową posiadają dokumenty urzędowe, tj. dokumenty sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, a także inne podmioty w zakresie zleconych im przez ustawę zadań z dziedziny administracji publicznej. Stanowią one dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.). Strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić (art. 252 k.p.c.) Taka szczególna moc dowodowa przypisana jest oryginałom tych dokumentów, bądź ich odpisom poświadczonym za zgodność z oryginałem przez uprawniony podmiot (art. 250 § 1 k.p.c.). Niepoświadczone kserokopie tych dokumentów nie mogą stanowić dowodu z dokumentu urzędowego. Nie oznacza to, że nie mają żadnej mocy dowodowej, stanowią jednak zgodnie z art. 309 k.p.c., inny, niewymieniony w kodeksie postępowania cywilnego środek dowodowy (tak Wyrok S.A. w Łodzi z dnia 1 września 2016 r. I ACa 254/16, Wyrok S.A. w Warszawie z dnia 12 stycznia 2016 r. I ACa 823/15, uzasadnienie Uchwały SN z dnia 29 marca 1994 r. III CZP 37/94). Dowód z kserokopii dokumentu urzędowego ma w praktyce moc dowodu z dokumentu prywatnego. Nadal może stanowić on dowód, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać (art. 253 k.p.c.). Oznacza to, że ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z istnienia dokumentu wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1999 r. I CKN 198/98).

Przekładając powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy, Sąd zauważa że obowiązek udowodnienia prawdziwości kserokopii spoczywał na stronie, która je przestawiła, tj. stronie powodowej. To Powód bowiem ma interes w wykazaniu, że przedstawione w kserokopiach okoliczności – właściwe umocowanie osoby składającej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, a w konsekwencji skuteczne wypowiedzenie umowy, rzeczywiście nastąpiły. Strona pozwana nie musiała przedstawiać żadnych dowodów przeciwnych na uzasadnienie swojego stanowiska. W przypadku kwestionowania przez Pozwanego dowodów z kserokopii dokumentów, to Powód powinien dołożyć dodatkowych starań, aby udowodnić prawdziwość zawartych w nich twierdzeń – chociażby przez złożenie urzędowo poświadczonych odpisów dokumentów, które miały by moc dokumentu urzędowego. Sąd zauważa także, że w niniejszej sprawie jedynie Powód miał możliwość przedstawienia szerokiego wachlarza dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Pozwany bowiem kwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki oczywistym jest więc, że nie mógł przedstawić żadnego dowodu, że do wypowiedzenia umowy nie doszło. Strona pozwana skutecznie zakwestionowała prawdziwość przedstawionych przez Powoda kserokopii.

Nie usunęło omówionych wyżej wątpliwości co do skuteczności wypowiedzenia Pozwanemu umowy pożyczki oświadczenie Powoda z 4.07.2022 r. Potwierdza ono wprawdzie umocowanie do dokonywania w imieniu Banku przez A. S., R. C. i K. G. czynności prawnych w zakresie podpisywania umów pożyczek. Nie określa jednak czasu, w którym byli do tych czynności uprawnieni, w szczególności nie potwierdza istnienia tych uprawnień w dacie podpisywania umowy z Pozwanym. Dla uznania umowy pożyczki za skutecznie zawartą nie ma to jednak znaczenia z przyczyn, o których była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia. Omawiane oświadczenie nie usuwa jednak wątpliwości co do skuteczności wypowiedzenia umowy. Nie potwierdza wprost, że K. G. udzielono pełnomocnictwa, na które wskazuje przedstawiona w sprawie kserokopia. Z kserokopii wynika, że K. G. była umocowana m.in. do składania oświadczeń woli o charakterze majątkowym wobec klientów Banku, w tym wypowiedzeń umów. Oświadczenie z 4.07.2022 r. nie potwierdza jej umocowania w tym zakresie. Poza uprawnieniem do podpisywania umów, wskazuje na uprawienie do dokonywania czynności związanych z monitoringiem i windykacją umów. Nie jest jasne, co oświadczający rozumieją pod tym pojęciem, jednak ani monitoring, ani windykacja w powszechnym rozumieniu tych pojęć nie są synonimami wypowiedzenia umowy. Skoro z omawianego oświadczenia nie wynika wprost, że K. G. była umocowana do wypowiadania umów, a Powód nie wyjaśnił przyczyn, dla których nie składa oryginału pełnomocnictwa, na które pierwotnie się powoływał, to uznać należało, że nie potwierdził umocowania K. G. do składania w swoim imieniu takich oświadczeń.

Reasumując: Powód (wobec braku oryginału dokumentu pełnomocnictwa lub poświadczonej kopii) nie udowodnił, aby złożył Pozwanemu skuteczne oświadczenie o wypowiedzeniu powyższej umowy. Skutecznie jedynie wezwał Pozwanego do zapłaty zadłużenia. Skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu skutkuje natomiast wymagalnością roszczenia banku, obejmującego niespłacone raty kredytu oraz odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie. Niezłożenie skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu przedmiotowej umowy oznacza, że umowa ta w istocie jeszcze trwa, gdyż została zawarta na okres do 10 grudnia 2022 roku. Stronie powodowej nie udało się zatem udowodnić, że przysługuje jej względem pozwanego wymagalne roszczenie określone w pozwie.

Powództwo podlegało zatem oddaleniu jako przedwczesne o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku. Jednocześnie wobec powyższego ustalenia Sąd nie czynił przedmiotem rozważań pozostałych zarzutów zgłoszonych przez Pozwanego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Powód przegrał sprawę w całości, obowiązany jest zatem do zwrotu na rzecz Pozwanego całości poniesionych przez niego kosztów procesu w wysokości 3617 zł. Na kwotę tę składa się koszt wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem w wysokości 3 600 zł, ustalony na podstawie § 2 punkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.