Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

Protokolant: sekretarz sądowy Aleksandra Sikora

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2023 roku w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa A. R.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz A. R.:

a)  kwotę 53 500 (pięćdziesiąt trzy tysiące pięćset) złotych tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 43 500 (czterdzieści trzy tysiące pięćset) złotych od dnia 26 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 10 000 (dziesięć tysięcy) złotych od dnia 12 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty,

b)  kwotę 254,17 zł (dwieście pięćdziesiąt cztery złote i siedemnaście groszy) tytułem odszkodowania, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 września 2022 roku do dnia zapłaty,

c)  kwotę 4833,25 zł (cztery tysiące osiemset trzydzieści trzy złote i dwadzieścia pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części.

Sygn. akt I C 742/22

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 1 czerwca 2022 roku, A. R. wniósł o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej w W.:

1)  43 500 złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 22 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty;

2)  254,17 złotych tytułem odszkodowania – zwrotu wydatków na leczenie, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty,

oraz kosztów procesu.

Roszczenia dochodzone pozwem dotyczą szkody spowodowanej wypadkiem, któremu Powód uległ 14 czerwca 2021 roku w Ł., na terenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...), objętej ubezpieczeniem w zakresie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).

W piśmie złożonym na rozprawie 31 marca 2023 roku nastąpiła zmiana powództwa poprzez jego rozszerzenie w części obejmującej zadośćuczynienie do kwoty 74 745 złotych (tj. o kwotę 31 245 zł) z odsetkami za opóźnienie od rozszerzonej części od daty doręczenia Pozwanemu pisma z rozszerzeniem powództwa.

/pozew k. 3 – 8, pismo przygotowawcze k. 118-119/

W odpowiedzi na pozew (...) spółka akcyjnej w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od Powoda na jego rzecz kosztów procesu.

Pozwany, jako ubezpieczyciel OC sprawcy szkody, nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady. Podniósł jednak zarzut spełnienia świadczenia w wysokości 6500 złotych. Pozwany podniósł również zarzut przyczynienia się Powoda do powstania szkody na poziomie co najmniej 50%. Argumentował, że poszkodowany poruszał się ścieżką zwyczajowo wydeptaną przez mieszkańców, po terenie nie przeznaczonym do ruchu pieszych. Pozwany zakwestionował powództwo co do wysokości, stojąc na stanowisku, że wypłacona kwota jest adekwatna do poniesionej przez Powoda szkody i uwzględnia jego przyczynienie się do jej powstania. Zarzucił również, że Powód nie udowodnił kwoty dochodzonej tytułem odszkodowania.

Po zmianie żądania pozwu, Pozwany potrzymał swoje stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na pozew k. 80-81, pismo przygotowawcze k. 126/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. R. mieszka w Ł. przy ul. (...), w bloku pozostającym w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Do budynku przylega chodnik wyłożony kostką brukową. Natomiast w szczycie budynku jest usytuowany trzepak, z którego korzystają mieszkańcy. Trzepak znajduje się na trawniku i z chodnika nie ma do niego urządzonego przejścia. By dojść do trzepaka, trzeba wejść na trawnik. Mieszkańcy korzystają z wydeptanej w trawie, wąskiej ścieżki, prowadzącej z chodnika w stronę trzepaka. Ścieżka prowadzi obok zaworu wodociągowego. Wokół zaworu jest ułożona płyta chodnikowa, wchodząca na ścieżkę. Wokół trzepaka są ułożone płyty chodnikowe; ułożył je jeden z mieszkańców bloku już po wypadku Powoda.

/fotografie miejsca wypadku k. 12-17,

zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

14 czerwca 2021 roku A. R. poszedł wytrzepać dywaniki na trzepaku. Po zakończonej pracy, z dywanikami pod pachą i trzepaczką, wracał ścieżką przez trawnik do mieszkania. Idąc ścieżką, mijał się z trzema chłopcami, którzy szli w przeciwną stronę. By ustąpić im miejsca na wąskiej ścieżce, przesunął się i zawadził o wystająca płytę przy studzience. Upadł na lewy bok i złamał szyjkę lewej kości udowej.

/zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]

Na miejscu zdarzenia Powodowi pomógł sąsiad i przypadkowo przechodząca osoba. Została wezwana karetka pogotowia, która przewiozła go do Miejskiego Centrum Medycznego im. dr K. J. w Ł.. Po przeprowadzeniu badań diagnostycznych stwierdzono u Powoda złamanie szyjki kości udowej lewej i zakwalifikowano do leczenia operacyjnego. 19 czerwca 2021 roku wykonano Powodowi zabieg – plastykę stawu biodrowego lewego z użyciem protezy bezcementowej; ubytki w panewce uzupełniono przeszczepami kości autogennej. 21 czerwca 2021 roku A. R. wypisano ze szpitala z zaleceniem aseptyki rany i zmiany opatrunków do czasu usunięcia szwów w poradni oraz usunięcie szwów za 10-14 dni. Zalecono mu również chodzenie z pełnym obciążaniem operowanej kończyny, profilaktykę przeciwzwichnięciową i dalsze leczenie w poradni ortopedycznej.

/oświadczenia: P. B. k. 18, W. Z. k. 19,

karta zlecenia wyjazdu zespołu ratunkowego k. 20-21,

karta informacyjna k. 22-23,

zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]

W wyniku wypadku z 14 czerwca 2021 roku doszło u A. R. do złamania szyjki kości udowej lewej. Przebieg leczenia około i pooperacyjnego był niepowikłany. Rehabilitacja miała miejsce w sierpniu 2021 roku i lutym 202 roku. Rekonwalescencja Powoda trwała do końca 2021 roku. Podjęte leczenie specjalistyczne i przyjmowanie środków farmaceutycznych było uzasadnione.

Powód wskutek zdarzenia z 14.06.2021 r. doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w rozmiarze 10%.

Osoby z implantem protezy stawu biodrowego doznają ograniczeń funkcjonalnych. Powinny unikać nadmiernego obciążania operowanego stawu, tzn. dźwigania bardzo ciężkich przedmiotów, wyczynowego biegania. Mogą uprawiać dyscypliny sportowe, w których nie dochodzi od krytycznych przeciążeń stawu biodrowego.

Największe dolegliwości bólowe występowały u Powoda przez pierwsze dwa tygodnie po operacji, do czasu wygojenia rany pooperacyjnej i usunięcia szwów. Powód mógł odczuwać bóle związane z rehabilitacją i ruchem. Powód mógł potrzebować pomocy innych osób w ciągu pierwszego miesiąca po operacji w wymiarze około 2 godzin.

/dokumentacja medyczna k. 24-32, 39-41,

skierowania na zabiegi fizjoterapeutyczne k. 33-38,

pisemna opinia biegłego lekarza ortopedy k. 93-96/

Po powrocie ze szpitala Powód był niesprawny; potrzebował pomocy innych osób. W okresie, kiedy doszło do jego wypadku i leczenia szpitalnego, jego żona G. R. była na wyjeździe – pracowała 2 tygodnie poza Ł.. Pod jej nieobecność Powodowi pomagali sąsiedzi. Po powrocie, G. R. opiekowała się mężem. Powód potrzebował pomocy przy myciu, ubieraniu, korzystaniu z toalety, przygotowywaniu posiłków, robieniu zakupów, sprzątaniu. Początkowo Powód był osobą leżącą. Był usprawniany pod kontrolą lekarza; wykonywał odpowiednie ćwiczenia. Korzystał z dwóch serii dwutygodniowych zabiegów rehabilitacyjnych. W rehabilitacji pomagała mu również żona, która z zawodu jest nauczycielką i prowadzi gimnastykę korekcyjną.

A. R. był niesprawny przez pół roku po wypadku. W późniejszym okresie rehabilitacja i ćwiczenia przyniosły poprawę jego sprawności. Jednak nie odzyskał sprawności sprzed wypadku.

/zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

Powód przyjmował leki przeciwbólowe, ordynowane przez lekarzy, dostępne jedynie na recepty. Stosował i stosuje maść na ranę pooperacyjną. Powodowi zalecano stosowanie leków m.in. C., P. C., O. U., C.-3 fort, (...)%.

Koszty zakupu leków wyniosły 254,17 złotych,

/ karta informacyjna k. 22-23, dokumentacja medyczna k. 24-32, faktury k. 53-57,

zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

Kiedy doszło do wypadku A. R. był na zasiłku przedemerytalnym. Po wypadku otrzymał renetę z tytułu niezdolności do pracy; zaliczono go również do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W marcu 2023 roku nabył prawa do emerytury.

/orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 42, 43,

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 44,

zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

Przed wypadkiem A. R. był w pełni sprawny i bardzo aktywny fizycznie. Miał szereg aktywności: jeździł na rowerze, pływał, chodził z żoną na tańce. Jego pasją było bieganie. Uczestniczył w wielu różnych zawodach dla sportowców amatorów, uczestniczył w maratonach i innych imprezach sportowych. Uzyskiwał dobre wyniki. Razem z żoną spacerował z kijkami. Prowadzili aktywny tryb życia.

/fotografie Powoda k. 45-52,

zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

Po wypadku wiele z tych aktywności jest dla Powoda niedostępnych. Powód nie może biegać, ma problemy z równowagą, nie może stać na jednej – lewej nodze. Próbował jeździć na rowerze, ale dwukrotnie się przewrócił i z obawy o kolejne wypadki zrezygnował z jazdy na rowerze. Nie chodzi na basen, po z uwagi na ograniczenie ruchów nogi z endoprotezą, nie może pływać na brzuchu. Może tańczyć, ale nie tak intensywnie jak przed wypadkiem. Z aktywności pozostały spacery, ale unika nierówności, chodzi po płaskim terenie. Powód ma problemy ze zmianą pozycji ciała: kiedy za długo pozostaje w pozycji siedzącej, to trudno mu od razu wstać. Z tego powodu nie może wykonywać niektórych prac domowych. Wcześniej uczestniczył we wszystkich pracach domowych, obecnie pomaga w przygotowywaniu posiłków.

Obecnie Powód ogranicza przyjmowanie leków: nie przyjmuje tabletek przeciwbólowych, stosuje jedynie maści.

Aktywność fizyczna i sprawność miała dla Powoda duże znaczenie. Ruch i uprawianie sportu pomagały mu rozładować napięcie. Powód jest osobą energiczną i ruchliwą. Ograniczenia w uprawianiu sportu i przy wykonywaniu codziennych czynności wpływają na jego samopoczucie psychiczne. Widać u niego większy stres, stał się wybuchowy.

/zeznania świadka G. R. k. 121v-122 i 130 [00:08:22-00:48:47],

zeznania powoda A. R. k. 122v-123 i 130 [00:50:40-01:15:04]/

Pismem z 31 stycznia 2022 roku pełnomocnik Powoda wezwał Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w Ł. do zapłaty 200 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek wypadku z 14 czerwca 2021 roku, w terminie 30 dni od otrzymania tego wezwania.

25 marca 2022 roku SM (...) w Ł. dokonała zgłoszenia szkody do swojego ubezpieczyciela – pozwanego Towarzystwa (...). W przesłanym zgłoszeniu mailowym Spółdzielnia potwierdziła, że studzienka (...) jest zlokalizowana przy (...) przy ulicy (...), a ten teren należy do niej.

Pismem z 28 marca 2022 r. Pozwany potwierdził przyjęcie zgłoszenia szkody.

Decyzją z 21 kwietnia 2022 r. pozwane Towarzystwo (...) przyznało A. R. 6500 złotych tytułem zadośćuczynienia. Pełne zadośćuczynienie ubezpieczyciel ustalił na 13 000 złotych, ale pomniejszył je o 50% przyjmując, że w takim stopniu poszkodowany przyczynił się do powstania szkody. Argumentował, że Powód nie zachował należytej ostrożności na terenie, który zna od lat.

/wezwanie do zapłaty k. 58-60,

wiadomość mailowa SM (...), potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody, decyzja z 21.04.2022 r. – wszystkie dokumenty w aktach szkody – płyta k. 82

kopia decyzji z 21.04.2022 r. k. 61/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody zaoferowane przez strony, wymienione powyżej. Zebrane dowody: dokumenty (ewentualnie ich kopie), zeznania świadka i Powoda oraz opinia biegłego nie były kwestionowane przez strony. Wprawdzie Powód nie zgodził się z oceną biegłego ortopedy co do określenia wysokości jego uszczerbku na zdrowiu, ale wprost i wyraźnie oświadczył, że nie żąda jej uzupełnienia i w tym zakresie dalszych wniosków dowodowych nie zgłaszał. W tych okolicznościach Sąd, uznając opinię za prawidłową i dostatecznie umotywowaną, nie widział potrzeby prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 415 k.c., kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia.

Przesłankami pozwalającymi na przyjęcie odpowiedzialności są: powstanie szkody, zdarzenie, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą – szkoda ma być zwykłym następstwem zdarzenia. Zachowanie jest bezprawne, jeżeli pozostaje w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym, przez który należy rozumieć nie tylko obowiązujące ustawodawstwo, ale także obowiązujące w społeczeństwie zasady współżycia społecznego (por. wyrok SN z 26.03.2003, III CKN 1370/00).

Kodeks cywilny posługując się pojęciem winy, nie definiuje go pozostawiając tę kwestię doktrynie i orzecznictwu. Rozróżnia się dwie postacie winy: winę umyślną i winę nieumyślną. W wypadku winy umyślnej sprawca chce wyrządzić drugiemu szkodę lub co najmniej świadomie godzi się na powstanie takiego skutku, a w wypadku winy nieumyślnej - sprowadzonej do postaci niedbalstwa - szkoda jest wynikiem niedołożenia przez sprawcę należytej staranności. Stopień zawinienia sprawcy - z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej – jest bez znaczenia, ponieważ każdy stopień winy, nawet najlżejszy, uzasadnia nałożenie na sprawcę szkody obowiązku jej naprawienia (tak też Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 10 października 1975 r., w sprawie I CR 656/75).

W rozpoznawanej sprawie nie było sporu pomiędzy stronami co do tego, że doszło do wypadku z 14 czerwca 2021 roku na terenie, za którego utrzymanie odpowiada SM (...) w Ł., której ochrony w zakresie odpowiedzialności cywilnej udzielało pozwane Towarzystwo (...). Pozwany nie kwestionował ciążącej na nim z tego tytułu odpowiedzialności.

Spór koncentrował się na wysokości świadczeń należnych Powodowi oraz ocenie, czy poszkodowany przyczynił się do powstania szkody i w jakim stopniu.

W decyzji wydanej na etapie postępowania likwidacyjnego, Pozwany stanął na stanowisku, że Powód przyczynił się do szkody poprzez niezachowanie ostrożności podczas poruszania się po terenie, który doskonale znał. Z kolei w odpowiedzi na pozew zarzucił, że przyczynienie Powoda polegało na poruszaniu się po terenie, który nie podlegał utrzymaniu przez ubezpieczonego, ponieważ Powód szedł po wydeptanej ścieżce, a nie po chodniku.

Zgodnie z art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka - obok wymagania adekwatnego związku przyczynowego - wystarczy obiektywna nieprawidłowość zachowania się poszkodowanego. Jeżeli natomiast odpowiedzialność za szkodę oparta jest na zasadzie winy, nieodzowną przesłanką przyczynienia się poszkodowanego jest jego zawinienie. Samo przyczynienie się do powstania szkody nie przesądza jednak jeszcze o ograniczeniu obowiązku naprawienia szkody, a ponadto stopień przyczynienia się nie jest bezpośrednim wyznacznikiem zakresu tego ograniczenia. Samo stwierdzenie przyczynienia nie jest decydujące dla zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody, jak również stopień przyczynienia nie determinuje bezpośrednio zakresu tego zmniejszenia.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność sprawcy szkody, ubezpieczonego u Pozwanego, oparta jest za zasadzie winy (art. 415 k.c.). Do uwzględnienia przyczynienia się Powoda do powstania szkody należało wykazać zatem jego winę.

Stosownie do przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 438 t.j.), celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Z art. 1 ust. 3 ustawy wynika, że spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Natomiast członkowie spółdzielni mieszkaniowej, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, jak i właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Przytoczone przepisy pozwalają na wniosek, że spółdzielnia ma obowiązek utrzymywania i zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej własność, co jest nierozerwalnie związane z podstawowym obowiązkiem spółdzielni mieszkaniowej, którym jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych jej członków i ich rodzin. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych to nie tylko korzystanie z lokali mieszkalnych, ale również z całej infrastruktury i otoczenia budynków mieszkalnych, w tym terenów zielonych. Ich utrzymanie jest obowiązkiem spółdzielni.

W niniejszej sprawie SM (...) w Ł., zgłaszając szkodę Powoda do swojego ubezpieczyciela, nie kwestionowała obowiązku utrzymania terenu, na którym doszło do zdarzenia. Powód będąc mieszkańcem bloku nr(...)przy ul. (...) mógł korzystać z trawnika. Mógł również korzystać z trzepaka ustawionego w szczycie budynku. Wejście na trawnik było konieczne, by dojść do trzepaka. Z samego faktu wejścia przez Powoda na trawnik nie można wywieść jego przyczynienia się do szkody. Zwrócić natomiast należy uwagę, że Spółdzielnia nie zadbała należycie o urządzenie bezpiecznego przejścia do tego urządzenia. Skoro do trzepaka nie urządzono chodnika, to nie sposób Powodowi czynić zarzutu, że nie korzystał z chodnika, lecz ścieżki.

Powód nie korzystał z chodnika idąc do trzepaka, bo chodnika tam nie ma.

Zarządca terenu tolerował sytuację, w której mieszkańcy przechodzili po wydeptanej ścieżce na trawniku, która ze względu na szerokość (ścieżka jest wąska), jak i usytuowanie w jej pobliżu wystającej płyty chodnikowej, stwarza zagrożenie dla pieszych. Powód niewątpliwie dobrze zna teren wokół swojego domu. Nie oznacza to jednak, że w tej konkretnej sytuacji, do której doszło 14 czerwca 2021 roku, Powód nie zachował ostrożności korzystając ze ścieżki. Obowiązek zachowania ostrożności przez pieszego nie może skutkować zwolnieniem zarządcy terenu od obowiązku zachowania go w należytym stanie technicznym oraz organizacji ciągów pieszych i usytuowania urządzeń udostępnianych mieszkańcom w sposób zapewniający bezpieczeństwo. Przyjęcie, że skoro pieszy porusza się po znanym terenie, to już tylko z tego faktu wynika jego wina za potknięcie się i upadek, prowadziłoby do odwrócenia zasad odpowiedzialności odszkodowawczej. Taka interpretacja przepisów prawa zmierzałaby bowiem w bezpośredni sposób do niejako przeniesienia ciężaru odpowiedzialności za zdarzenia wywołane niedochowaniem obowiązków z zarządcy na poszkodowanego, gdyż w każdej sytuacji można wskazać, iż poszkodowany mógł uniknąć wypadku poprzez ominięcie przeszkody.

Do upadku Powoda doszło w chwili, kiedy mijał na ścieżce inne osoby, co było utrudnione, bo jest to wąska ścieżka; dodatkowo utrudniała to wystająca płyta chodnikowa. Powód ani nie biegł, ani nie wykonywał innych czynności, które utrudniałyby zachowanie przez niego równowagi, albo zwiększały ryzyko jego upadku.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy i ustalony na jego podstawie stan faktyczny nie daje żadnej podstawy do ustalenia przyczynienia się Powoda do powstania szkody i obniżenia z tego tytułu należnego mu zadośćuczynienia i odszkodowania. Zachowanie Powoda nie nosiło przesłanek umożliwiających przypisanie mu winy za przedmiotowe zdarzenie. To przede wszystkim na zarządcy (Spółdzielni) spoczywał obowiązek utrzymania terenu w dobrym stanie i odpowiedniego urządzenia przejścia do trzepaka, udostępnionego mieszkańcom. W konsekwencji Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie niezasadne było ustalenie przez Pozwanego przyczynienia Powoda do zajścia zdarzenia w 50% i obniżenie z tego tytułu przyznanego mu zadośćuczynienia.

Podstawą prawną roszczeń zgłoszonych przez Powoda są art. 445 § 1 k.c. i art. 444 § 1 k.c. Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W opisanych wyżej przypadkach Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 k.c.)

Krzywda w rozumieniu art. 445 k.c. stanowi niemajątkowy skutek wywołany uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, zarówno w postaci cierpień fizycznych, jak i psychicznych. Z przepisu nie wynikają jasne kryteria ustalania wysokości zadośćuczynienia, ale zostały wypracowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Jednolicie przyjmuje się, że użyty w przepisie ogólny zwrot "odpowiednia suma tytułem zadośćuczynienia" zakłada uwzględnianie takich okoliczności jak: wiek poszkodowanego, utrata szans na normalne życie, w tym rozwój zainteresowań i realizację celów życiowych, poczucie bezradności, utrata zdolności do pracy, rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, długotrwałość i uciążliwość leczenia i rehabilitacji, nasilenie się dolegliwości bólowych, konieczność korzystania z pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu, zakres trwałych uszczerbków w sferze psychicznej i fizycznej poszkodowanego oraz ich wpływ na dotychczasowy jego sposób funkcjonowania. Nie jest warunkiem przyznania zadośćuczynienia stwierdzenie istnienia trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Nie tylko trwałe, ale także chwilowe zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych, usprawiedliwiają przyznanie zadośćuczynienia (tak wyrok SN z dn. 14.12.2010 r., sygn. I PK 95/10).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy: nie można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego Towarzystwa (...), że wypłacona A. R. kwota 6500 zł tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do doznanej przez niego krzywdy i w całości wyrównuje szkodę na osobie Powoda.

Wypadek z 14 czerwca 2021 roku miał dla Powoda poważne i nieodwracalne skutki. Powód nie ma szansy na powrót do stanu zdrowia, którym cieszył się przed wypadkiem. Wiek Powoda nie ma znaczenia dla oceny rozmiaru jego szkody. O ile z zasady stan zdrowia człowieka pogarsza się z wiekiem, o tyle nie jest regułą, nawet u osób w zaawansowanym wieku, konieczność poddania się operacji wstawienia endoprotezy biodra. Co istotne, przed wypadkiem Powód cieszył się bardzo dobrym zdrowiem i bardzo dobrą sprawnością fizyczną, umożliwiającą mu uprawianie różnych sportów. Z powodzeniem realizował swoją pasję, którą było bieganie. Uraz doznany wskutek zdarzenia z 14.06.2021 r. pozbawił Powoda możliwości realizacji swoich pasji i istotnie ograniczył jego aktywność fizyczną. Podkreślenia wymaga, że nie jest to jedynie subiektywne odczucie Powoda, lecz obiektywna ocena medyczna, bo z opinii biegłego ortopedy wprost wynika, że wykluczone jest wykonywanie czynności i uprawnianie sportów, w których dochodzi do krytycznych przeciążeń stawu biodrowego. Z tego powodu A. R. nie tylko nie może uprawiać niektórych sportów, ale i wykonywać czynności wymagających np. dźwigania ciężkich przedmiotów. Zatem na co dzień doznaje ograniczeń np. przy wykonywaniu obowiązków domowych.

Rozmiar szkody jest duży – 10%. Jednak procentowe określenie trwałego uszczerbku na zdrowiu nie jest jedynym wyznacznikiem rozmiaru szkody. Sąd wziął również pod uwagę, że uraz doznany w wypadku spowodował u Powoda znaczne dolegliwości bólowe i konieczność długotrwałego leczenia, połączonego z koniecznością poddania się zabiegowi operacyjnemu. Przez kilka miesięcy Powód był zmuszony korzystać z pomocy innych osób przy wielu czynnościach, które wcześniej wykonywał sam. Wprawdzie biegły ortopeda ocenił, że Powód potrzebował pomocy innych osób jedynie przez okres miesiąca, ale jest to ocena, którą należy odnieść jedynie do czynności dotyczących bezpośrednio osoby Powoda, czyli wykonywania czynności samoobsługowych. Biegły jednocześnie wskazał, że przez 3 miesiące po operacji Powód nie mógł wykonywać wielu czynności, np. maksymalnie schylać się i dźwigać ciężkich przedmiotów. To z kolei powoduje, że nie mógł wykonywać wielu prac domowych, wymagających schylania się i podnoszenia ciężkich przedmiotów, nie mógł robić większych zakupów, przygotowywać posiłków wymagających podnoszenia ciężkich garnków i naczyń. Zatem ocena biegłego jest zbieżna z zeznaniami świadka i samego Powoda co do tego, że Powód przez kilka miesięcy był zdany na pomoc żony. Uwzględnić także trzeba, że Powód po wypadku stał się niezdolny do pracy zarobkowej i do czasu uzyskania prawa do emerytury otrzymywał rentę z tytułu niezdolności do pracy. Uzyskał również orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Ważne jest również to, że omawiane ograniczenia mają wpływ na samopoczucie psychiczne Powoda. Jego krzywda wyraża się w niemożliwości realizowania zainteresowań i korzystania ze sprawdzonych sposobów radzenia sobie ze stresem oraz koniecznością uwzględnienia ograniczeń, których nie miał przed wypadkiem.

W tych okolicznościach wypłacona kwota 6500 zł tytułem zadośćuczynienia nie wyrównuje szkody Powoda. W ocenie Sądu zadośćuczynieniem adekwatnym jest kwota 60 000 złotych. Uwzględnia ona wszystkie wskazane powyżej okoliczności: wystąpienia u Powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu w wymiarze 10%, konieczność wielomiesięcznego leczenia, pogorszenie funkcjonowania i jakości życia. Jest to niższa kwota niż określona ostatecznie przez samego poszkodowanego - 81 254 złotych – która w ocenie Sądu jest wygórowana.

Powód nie udowodnił, by skutki wypadku miały dla niego jeszcze inne konsekwencje. Jakkolwiek Powód utracił zdolność do pracy, to jednak pamiętać należy, że nie pracował zawodowo już przed wypadkiem i nie ma podstaw do przyjęcia, że gdyby nie wypadek, wróciłby do pracy zawodowej. Ograniczenie aktywności sportowej Powoda jest istotne dla niego, przede wszystkim ze względu na brak możliwości biegania i startowania w maratonach i zawodach. Nie jest jednak wykluczona aktywność fizyczna w ogóle, a Powód może uprawiać sporty z ograniczeniem wskazanym przez biegłego ortopedę.

Uwzględniając okoliczność, że Pozwany wypłacił Powodowi 6500 zł z powyższego tytułu, do zasądzenia pozostała kwota 53 500 złotych. Ponad tę kwotę powództwo podlegało oddaleniu.

Powód obok zadośćuczynienia, dochodził w niniejszej sprawie również odszkodowania. Podstawę prawną roszczenia Powoda o odszkodowanie stanowi przepis art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9.01.2008 r., II CSK 425/07, LEX nr 378025). Przepis art. 444 § 1 k.c. ujmuje szkodę w sposób możliwie szeroki, a więc poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, w tym także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich, kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji, kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie), zwrotu utraconych zarobków.

W ramach odszkodowania A. R. dochodził jedynie zwrotu kosztów zakupu leków w wysokości 254,17 zł. Roszczenie o odszkodowanie podlegało uwzględnianiu w całości. Powód przedstawił dowody poniesienia kosztów leków w tej kwocie. Nie ma wątpliwości, że są to koszty leczenia Powoda po wypadku z 14.06.2021 r. Leki kupowane były już po wypadku, a ich przyjmowanie wynikało z zaleceń lekarskich.

O odsetkach od zasądzonych kwot Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U z 2022 r., poz. 2277 t.j.). Stosownie do treści art. 14 cytowanej ustawy, Pozwany był zobowiązany spełnić świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zgłoszenia.

Pozwany otrzymał zgłoszenie szkody 25 marca 2022 r. Zgłoszenia dokonała SM (...), która przesłała razem z nim wezwanie do zapłaty 200 000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Zatem termin 30 dni do spełnienia świadczenia (wypłaty zadośćuczynienia) upływał z dniem 24 kwietnia 2022 roku, ale to była niedziela, dlatego wypłata powinna nastąpić w terminie do 25 kwietnia 2022 r, a odsetki od zadośćuczynienia należne są od 26 kwietnia 2022 roku. Dlatego odsetki od kwoty 43 500 zł dochodzonej w pozwie Sąd zasądził od 26.04.2022 r., natomiast odsetki od dalszej kwoty zadośćuczynienia (10 000 zł) – od następnego dnia po doręczeniu Pozwanemu odpisu pisma z rozszerzeniem powództwa (dowód doręczenia k. 125).

Żądanie zwrotu kosztów zakupu leków zostało zgłoszone dopiero w pozwie, którego odpis Pozwany otrzymał 17 sierpnia 2022 r. (k. 77). Termin 30 dni do wypłaty odszkodowania upłynął więc 16 września 2022 roku, a odsetki za opóźnienie należą się Powodowi od 17 września 2022 roku.

W pozostałym zakresie roszczenie o zasądzenie odsetek, jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 1 c sentencji wyroku, na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., dokonując stosunkowego ich rozdzielenia.

Powód ostatecznie wnosił o zasądzenie od Pozwanego kwoty 74 999,17 złotych, zaś jego żądanie podlegało uwzględnieniu co do kwoty 53 754,17 zł, czyli w 72%.

Koszty poniesione przez Powoda wyniosły łącznie 8112,85 złotych, w tym: opłata od pozwu - 2188 zł + 1572 zł, wykorzystana zaliczka na biegłego – 728,85 zł, koszty zastępstwa procesowego – 3600 zł oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictwa i substytucji - 34 zł. Koszty poniesione przez Pozwanego to koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł. Razem koszty procesu wyniosły 11 712,85 zł, z czego Powód powinien ponieść koszty w wysokości 3279,60 zł (28%), a Pozwany – 8433,25 zł (72%). Różnica pomiędzy kwotą kosztów jakie poniósł Powód, a jakie winien ponieść, wynosi 4833,25 zł i podlegała zasądzeniu od Pozwanego na rzecz Powoda, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).