Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca Sędzia SR A. S.

Protokolant st. sekr. sąd. M. O.

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa A. O.

przeciwko Z. T.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.772,57 zł (siedem tysięcy siedemset siedemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt siedem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 30 kwietnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  przyznaje adwokatowi R. R. tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanemu kwotę 2279,36 zł (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści sześć groszy), którą nakazuje wypłacić z środków Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi;

4.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 672,64 zł (sześćset siedemdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu pozwanego adwokata R. R.;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2249,36 zł (dwa tysiące dwieście czterdzieści dziewięć złotych trzydzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt II C 781/15

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 30 kwietnia 2015 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód A. O., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata wniósł o zasądzenie od pozwanego Z. T. kwoty 10.096,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że umową z dnia 26 listopada 2012 roku pozwany zobowiązał się zapłacić powodowi 10.000zł z tytułu udzielonego pełnomocnictwa procesowego do prowadzenia sprawy o zapłatę w Sądzie Okręgowym w Łodzi. Zgodnie z umową powód wystawił pozwanemu fakturę z terminem zapłaty przypadającym na dzień 13 marca 2015 roku. Mimo pisemnego wezwania należność nie została zapłacona. Na dzień poprzedzający wniesienie pozwu powód skapitalizował odsetki ustawowe, które wyniosły 96,44zł.

(pozew – k. 2-3, pełnomocnictwo k. 6)

Postanowieniem z dnia 26 maja 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 803199/15 przekazał sprawę do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, z uwagi na stwierdzenie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

(postanowienie k. 3v)

W dniu 27 lipca 2015 roku w sprawie o sygn. akt II Nc 850/15 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty k. 11)

W dniu 20 sierpnia 2015 roku pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany w sprzeciwie wyjaśnił, że powód prowadził jego sprawę tzw. mieszkaniową od 5 lat. W czasie prowadzenia tej sprawy przekazał powodowi 5-6 tysięcy złotych bez pokwitowania w różnych kwotach, na każde życzenie powoda. Także córce powoda, która prowadziła sprawę pozwanego, pozwany przekazał raz kwotę 700zł, a drugi raz 400zł. Córka powoda mimo prośby o pokwitowanie, odmówiła wystawienia pokwitowania wręczonych pieniędzy. Na trzy dni przed upływem złożenia pozwu w sprawie mieszkaniowej powód kazał pozwanemu podpisać fakturę na 10.000zł. Pozwany wyjaśnił, że fakturę podpisał, gdyż nie miał wyboru. Kwotę wynikającą z faktury pozwany miał przekazać powodowi pod warunkiem wygrania sprawy z otrzymanego odszkodowania. Wyrok w I instancji był niekorzystny, powód zerwał umowę przed zakończeniem sprawy apelacyjnej, a mimo to domagał się pieniędzy.

(sprzeciw k. 13-14v)

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 2 grudnia 2015 roku powód wyjaśnił, że był pełnomocnikiem pozwanego w kilku sprawach prowadzonych w prokuraturze oraz w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi i kwoty należności wskazane przez pozwanego w łącznej wysokości 1100zł zostały zaliczone na poczet wynagrodzenia w tych sprawach. Na poczet sprawy mieszkaniowej, pozwany wpłacił zaliczki w łącznej kwocie 2300zł, która to kwota została pomniejszona od należności wynikającej z faktury. Wobec tego, że strony łączyła umowa zlecenia, pozwany nie mógł uzależniać uregulowania wynagrodzenia za tzw. sprawę mieszkaniową od jej zakończenia zgodnie z jego oczekiwaniem.

(pismo k. 35-36)

Postanowieniem z dnia 20 września 2016 roku Sąd w niniejszej sprawie ustanowił dla pozwanego pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata.

(postanowienie k. 55)

W piśmie z dnia 7 listopada 2016 roku pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pismo k. 61)

Na rozprawie w dniu 14 lutego 2017 roku pełnomocnik pozwanego wnosił o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanemu, oświadczając, że nie zostały uiszczone w całości ani w części.

(protokół rozprawy k. 68)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Adwokat A. O. oraz Z. T. zawarli umowę, w której powód zobowiązał się do świadczenia pomocy prawnej na rzecz pozwanego w związku ze sprawą cywilną z powództwa Z. T. przeciwko S. K. o zapłatę 90.000zł (dalej sprawa mieszkaniowa). W związku z zawartą umową, pozwany udzielił powodowi pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania go w tej sprawie. Strony w pisemnej umowie z dnia 26 listopada 2012 roku ustaliły, że wynagrodzenie dla powoda za tą sprawę wynosi za I instancję w Sądzie Okręgowym w Łodzi 10.000zł, oraz za II instancję w Sądzie Apelacyjnym w Łodzi wynosi 7.500zł. Strony w umowie nie uzależniły wypłaty wynagrodzenia od wyniku sprawy mieszkaniowej.

/umowa k. 38, zeznania pozwanego k. 53-54, k. 67-68, zeznania powoda k. 65-66, wypowiedzenie k. 15/

Pozwany pierwszy raz zgłosił się do powoda w 2012 roku. Sprawa mieszkaniowa toczyła się przed Sądem I instancji około 3 lat. Powód stawiał się na wszystkich terminach rozpraw w tej sprawie, był też obecny podczas ogłoszenia orzeczenia.

/ zeznania pozwanego k. 54, k.67, zeznania powoda k. 65-66/

Podczas trwania sprawy mieszkaniowej przed Sądem I instancji, pozwany nie poddawał w wątpliwość możliwości zapłaty wynagrodzenia powodowi. Po wydaniu wyroku oddalającego powództwo Z. T. w tej sprawie, pozwany poinformował powoda, że wynagrodzenie jest płatne, gdy wygra sprawę.

/ zeznania powoda k. 65-66/

Pismem z dnia 22 marca 2015 roku A. O. wypowiedział Z. T. pełnomocnictwo procesowe w sprawie przeciwko S. K..

/pismo k. 15/

W dniu 27 maja 2015 roku A. O. wystawił Z. T. fakturę za postępowanie sądowe przeciwko S. K. I C 1857/12 na kwotę 12.300zł z terminem zapłaty 13 marca 2015 roku. W fakturze wskazano, że pozostało do zapłaty 12.300zł. Pozwany pokwitował odbiór tego dokumentu.

/faktura k. 39/

W związku ze świadczeniem pomocy prawnej przez powoda na rzecz pozwanego w sprawie mieszkaniowej, pozwany przekazał powodowi łącznie kwotę 2300zł tytułem wynagrodzenia. Powód nie wystawił pokwitowania.

/zeznania pozwanego k. 53, k. 67-68, zeznania powoda k. 65-66/

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane dokumenty, a nadto w oparciu o osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań stron. Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanego w tej części, gdy twierdził, że strony umowy nie określiły żadnego wynagrodzenia. Zeznaniom pozwanego przeczy treść umowy o wynagrodzenie podpisanej przez obie strony, oraz zeznania powoda. Pozwany potwierdził jednocześnie, że w związku ze sprawą mieszkaniową przekazał powodowi ok. 1500-2000zł. Powód stwierdził, że kwota ta wynosiła ok. 2300zł i została zaokrąglona przez niego na korzyść pozwanego. Sąd nie dał też wiary pozwanemu, gdy zeznał, że podpisał fakturę, gdyż powód powiedział, że nie napisze pozwu. Faktura została wystawiona 27 lutego 2015 roku, zaś nie ma wątpliwości, że tzw. sprawa mieszkaniowa toczyła się ok. trzy lata przed Sądem I instancji. Także sygnatura akt tej sprawy potwierdza, że pozew musiał zostać złożony w tej sprawie w 2012 roku.

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w części.

Zgodnie z art. 734 § 1 i 2 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.

Według art. 735 § 1 i 2 kc, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2016r, poz. 1999) opłaty za czynności adwokackie ustala umowa z klientem.

Wśród zleceniobiorców w świetle art. 736 k.c. należy wyróżnić kategorię takich, którzy zawodowo trudnią się załatwianiem czynności dla innych. Określenie to odnieść należy do osób będących przedsiębiorcami, którzy w sposób zorganizowany, ciągły i zarobkowo prowadzą działalność usługową polegającą na załatwianiu określonych czynności dla innych. Obejmuje to zarówno osoby wykonujące działalność zawodową, w ramach której świadczą takie usługi (radca prawny, adwokat), jak i osoby wykonujące działalność gospodarczą o takim charakterze (spedytor, komisant).

Strony w niniejszej sprawie łączyła umowa zlecenia, na podstawie której powód świadczył pomoc prawną na rzecz pozwanego w sprawie cywilnej o zapłatę 90.000zł przed Sądem Okręgowym w Łodzi. Nie było sporu stron co do tego, że powód umowę wykonał. Za wykonanie umowy strony ustaliły wynagrodzenie w kwocie 10.000zł. Ustalono również, że kwotę 2300zł pozwany zapłacił na rzecz powoda w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy.

Sąd w niniejszej sprawie podziela stanowisko wyrażone w orzeczeniu Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z dnia 28 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt WSD 115/15, że popełni czyn nieetyczny ten adwokat, który przed przystąpieniem do wykonywania czynności nie ustali z klientem honorarium lub zasad jego obliczania. Chodzi zatem o zawarcie umowy, a nie tylko informację; honorarium musi być przez klienta zaakceptowane. „Poinformowanie klienta" w istocie oznacza obowiązek przedłożenia oferty, którą klient, a ściśle rzecz biorąc, potencjalny klient, jeśli jej nie zaakceptuje, mógłby negocjować albo nie przyjąć i zrezygnować ze zlecenia sprawy. Doprecyzowaniem tych zasad (§ 50 ust. 2 Zbioru Z. Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu) jest wprowadzony nowelizacją Zbioru, zasadniczo dotyczący informowania o działalności adwokata, przepis § 23a ust. 4 stanowiący, że każda informacja dotycząca wynagrodzenia lub sposobu jego obliczenia musi być sformułowana jednoznacznie i określać, czy zawiera, wydatki, podatki i inne opłaty. Klient nie może być wprowadzony w błąd co do obliczenia kosztu usługi.

Przepis art. 6 kc ustanawia podstawową regułę dowodową, oznaczającą, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zasada ta znajduje potwierdzenie w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, według którego to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 kpc zdanie pierwsze).

Bierność strony w tym zakresie nie zobowiązuje Sądu – poza wyjątkowymi przypadkami – do prowadzenia dowodu z urzędu. Jak wskazuje się w judykaturze Sądu Najwyższego nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 w sprawie sygn. akt: I CKU 45/96, OSNC 1997 r., Nr 6-7, poz. 76). Jeśli zatem strona nie przedstawia dowodów, to uznać należy, że dany fakt nie został wykazany (udowodniony).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż powód nie wykazał, aby umawiał się z pozwanym na wynagrodzenie w kwocie 10.000zł brutto. Ze złożonej do akt umowy z dnia 26 listopada 2012 roku takowe postanowienie stron nie wynika. Pozwany podpisując umowę zaakceptował wynagrodzenie należne powodowi za I instancję w tzw. sprawie mieszkaniowej w kwocie 10.000zł. Klient decydując się na podpisanie takiej treści umowy, jaką podpisał pozwany, godził się zatem na zapłatę wynagrodzenia za świadczenie pomocy prawnej w I instancji w kwocie 10.000zł i mógł pozostawać w przekonaniu, że w kwocie tej zawarte są wszelkie należności, które składają się na jego świadczenie na rzecz adwokata. Powód nie udowodnił, aby przekazywał pozwanemu informacje o dodatkowym składniku wynagrodzenia, oraz by pozwany zgodził się na to. Same tylko twierdzenia powoda nie mogą stanowić w tej sytuacji podstawy do dokonania zgodnych z nimi ustaleń.

Odnosząc się do załączonej do akt faktury, należy stwierdzić, że sam dowód w postaci faktury VAT nie pozwala na ustalenie, że strony łączyła umowa określonej treści, jak i tego czy i w jakim zakresie umowa ta została zrealizowana. Z tych przyczyn zawsze konieczne jest przytoczenie innych dowodów na te okoliczności. Oczywiście mogą to być dowody z przesłuchania świadków, czy samych stron, jak również inne dokumenty stwierdzające spełnienie świadczenia. /tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 9 stycznia 2014 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 622/13/ Doręczenie zaś dłużnikowi dokumentu rozliczeniowego (faktury) jest wezwaniem go do spełnienia świadczenia pieniężnego wówczas, gdy zawarto w nim stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty. /Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 maja 1992 r. III CZP 56/92/

Pozwany w niniejszej sprawie potwierdził odbiór dokumentu – faktury, ale z treści tego dokumentu nie wynika, aby zaakceptować miał żądanie zapłaty kwoty 12.300zł.

Niewątpliwe w niniejszej sprawie przebieg wydarzeń nie był taki jak spodziewał się tego Z. T. (pozwany przegrał sprawę mieszkaniową), ale odpowiedzialność za taki stan rzeczy nie spoczywa na powodzie. Łącząca strony umowa zlecenia należy do umów starannego działania. Pozwany nie podnosił, aby powód w jakimś zakresie uchybił swoim obowiązkom przy wykonaniu umowy. Wyjaśniał tylko, że strony nie ustalały wynagrodzenia, oraz, że rozliczył się z powodem. To twierdzenie pozwanego jak wyżej wyjaśniono nie mogło się ostać. Ustalono nadto, że w wykonaniu umowy pozwany zapłacił na rzecz powoda jedynie kwotę 2300zł. Do zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda pozostała zatem kwota 7700zł. Powództwo w pozostałej części co do należności głównej nie mogło być uwzględnione i podlegało oddaleniu.

O odsetkach od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia.

Pozwany poprzez doręczenie mu faktury zobowiązany został do zapłaty należnego powodowi świadczenia w terminie do 13 marca 2015 roku. Odsetki należne są zatem od dnia 14 marca 2015 roku. Powód skapitalizował odsetki od kwoty głównej do dnia 26 kwietnia 2015 roku (k. 9).

Zgodnie z art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba, że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Odsetki skapitalizowane od kwoty 7700zł od dnia wymagalności do dnia 26 kwietnia 2015 roku wynoszą 72,57zł (kalkulator odsetek ustawowych) i kwota ta podlegała doliczeniu do kwoty żądanej.

Od zasądzonej kwoty 7752,57zł Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 30 kwietnia 2015 roku. Z uwagi na wejście w życie od 1 stycznia 2016 roku zmiany w przepisach kodeksu cywilnego dotyczących odsetek i wyodrębnienie odsetek ustawowych za opóźnienie, skoro powód domagał się odsetek w związku z nieterminowym spełnieniem świadczenia przez pozwanego (a więc w związku z opóźnieniem), w wyroku zaznaczono, że powodowi od zasądzonej kwoty od dnia 1 stycznia 2016 roku należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

Powództwo w pozostałym zakresie co do odsetek podlegało oddaleniu jako niezasadne.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosując zasadę stosunkowego ich rozdzielenia. Skoro każda ze stron przegrała proces, a mianowicie – powód w 23,02 % zaś pozwany w 76,98 %, w takim też zakresie winni ponieść koszty procesu.

Po stronie powodowej na koszty procesu w łącznej wysokości 2922 zł złożyły koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2400 zł na podstawie § 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, (Dz.U. 2013 poz. 461 t.j.), kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (na podstawie załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku „o opłacie skarbowej”- Dz. U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) oraz opłata od pozwu w kwocie 505zł. Pozwany nie poniósł kosztów procesu.

Biorąc pod uwagę procent w jakim powód przegrał proces (23,02 %), powinien on ponieść koszty w kwocie 672,64 zł, a poniósł w wysokości 2922 zł. Pozwany przegrał sprawę w 76,98 %, zatem powinien ponieść koszty w kwocie 2249,36 zł.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2249,36zł tytułem kosztów procesu, oraz od powoda na rzecz pozwanego kwotę 672,64zł (w części w jakiej pozwany wygrał sprawę) zaznaczając, że kwota ta została zasądzona tytułem wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu pozwanego. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez adwokata lub radcę prawnego z urzędu stronie wygrywającej sprawę, podlegają bowiem zasądzeniu od przeciwnika procesowego na rzecz tej strony (por. uchw. SN z 1.3.1989 r., III CZP 12/89, niepubl.).

Adwokat reprezentujący z urzędu pozwanego złożył oświadczenie, że jego wynagrodzenie nie zostało zapłacone w całości ani w części. Sąd zasądził więc na rzecz pełnomocnika pozwanego na podstawie § 2 pkt 3, § 6 pkt 5 w zw z § 19 i 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.02.163 poz.1348) pozostałą należną kwotę 2.279,36 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu i nakazał wypłacić tę kwotę ze środków Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.