Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Justyna Stelmach

Protokolant: stażysta Justyna Osiewała-Wawrowska

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2022 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.563,30 zł (cztery tysiące pięćset sześćdziesiąt trzy złote trzydzieści groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 listopada 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.317 zł (jeden tysiąc trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt VIII C 456/22

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2022 roku powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. powództwo o zasądzenie kwoty 4.563,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 listopada 2021 roku do dnia zapłaty, ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że w dniu 9 sierpnia 2021 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki A. (...) o nr rej. (...), należący do S. K.. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W związku ze szkodą poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy, z tytułu czego powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 12.915 zł wg stawki 150 zł netto, 184,50 zł brutto. Poszkodowany wykorzystywał w tym okresie pojazd zastępczy w takim samym zakresie jak korzystał z uszkodzonego. Poszkodowany na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 19 października 2021 roku dokonał przelewu (cesji) w/w wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego na powoda. Po zgłoszeniu roszczenia pozwany uznał swoją odpowiedzialność z tytułu najmu pojazdu zastępczego tylko co do kwoty 8.351,70 zł, a odmówił uznania co do kwoty 4.563,30 zł, twierdząc, iż zasadny był najem pojazdu zastępczego segmentu D przez cały okres 70 dni, ale według stawki 119,31 zł brutto za dobę, ponieważ za taką stawkę pozwany miał proponować zorganizowanie wynajmu pojazdu zastępczego.

(pozew k. 4-7)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wyjaśnił, że z tytułu najmu pojazdu pozwany uznał 70 dni najmu po stawce 97 zł netto za dobę. Pozwany nie zakwestionował waloru rynkowości stawki za najem pojazdu wynajętego w kwocie 150 zł netto za dobę, jednakże wskazał on, że podczas rejestracji internetowej szkody w dniu 10 sierpnia 2021 r. przez pracownika powoda, w wypełnianym formularzu przekazywana jest informacja o możliwości organizacji najmu w sieci partnerskiej pozwanego i akceptowanych stawkach, do wysokości których ubezpieczyciel zrefunduje koszty najmu, oraz jakie są obowiązki poszkodowanego w likwidacji ze wskazaniem namiaru na infolinię pozwanego zajmującą się organizacją takiego najmu. Jak wynika z ostatniej rubryki formularza, zgłaszający szkodę zapoznał się z ofertą pozwanego oraz jej warunkami.

(odpowiedź na pozew k. 41-43)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2021 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki A. o nr rej. (...) będący własnością S. K..

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

(okoliczności bezsporne)

W dniu wypadku poszkodowana nie mogła się dodzwonić do strony pozwanej. W internecie znalazła ona powodową spółkę oferującą pojazdy zastępcze. S. K. zdecydowała się na najem pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, ponieważ miała ona wtedy sesję poprawką. Samochód potrzebny był jej do codziennego użytku, jak również do dojazdu do szkoły, w związku z egzaminami poprawkowymi.

Poszkodowana udzieliła powodowej spółce pełnomocnictwa do zgłoszenia szkody w jej imieniu, ponieważ sama poszkodowana nie mogła się dodzwonić do zakładu ubezpieczeń w dniu szkody.

(dowód z zeznań świadka S. K. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 16 grudnia 2022 r. od 00:07:54 do 00:23:26 k. 79v.-80, dowód z zeznań świadka A. Ż. - elektroniczny protokół rozprawy z dnia 16 grudnia 2022 r. od 00:25:37 do 00:43:34 k. 80-80v.)

Zaistniała szkoda została zgłoszona pozwanemu, który wdrożył postępowanie likwidacyjne. Szkodę zgłaszała internetowo A. Ż. – pracownica powoda. W formularzu zgłoszenia szkody, wskazała ona, iż poszkodowana już wynajmuje pojazd zastępczy. W podsumowaniu zgłoszenia szkody znalazła się dodatkowa informacja, iż (...) S.A. oferuje możliwość zorganizowania bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego pojazdu. Wskazano, iż dla segmentu pojazdu D kwota najmu pojazdu wynosi 97 zł.

(podsumowanie zgłoszenia szkody k. 46, druk zgłoszenia szkody k. 47-48.)

W dniu 10 sierpnia 2021 roku S. K. podpisała z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki M. o nr rej. (...). Stawka dobowa za najem została ustalona na kwotę 150 zł netto + VAT. W § 6 umowy zastrzeżono: „w przypadku zakończenia umowy najmu pojazdu zastępczego przed terminem, na który została zawarta, wynajmującemu przysługuje odszkodowanie z tytułu utraconych z tego powodu korzyści, a poza tym najemca za to zakończenie umowy przed terminem, zobowiązany będzie do zapłaty wynajmującemu kary umownej w kwocie 5.000 zł w terminie 7 dni od dnia rozwiązania umowy.

(umowa najmu samochodu k. 9-10)

W dniu 19 października 2021 roku powód zawarł z poszkodowaną umowę cesji wierzytelności, w treści której cedent oświadczył, że przysługuje mu wierzytelność z tytułu najmu pojazdu zastępczego – w stosunku do (...) S.A. w związku z likwidacją szkody nr (...).01 z dnia 9 sierpnia 2021 roku w samochodzie marki A. (...). Przedmiotową wierzytelność cedent przeniósł na powoda.

(umowa cesji k. 12 )

W dniu 19 października 2021 roku powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 12.915 brutto, tytułem wynajmu samochodu zastępczego za okres 70 dni. Termin płatności przypadał na dzień 26 października 2021 roku.

Decyzją z dnia 27 października 2021 roku pozwany poinformował powoda o przyznaniu świadczenia w wysokości 8.351,70 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W treści decyzji wyjaśnił, że stawka za dzień wykonania usługi została zweryfikowana do poziomu 97 zł netto.

(decyzja k. 15)

Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił powodowi kwoty dochodzonej pozwem. (okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto logiczne, spójne depozycje świadków. Jednocześnie Sąd pominął wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na podstawie art. 505 ⁷ § 1 k.p.c. Sąd przy tym wziął pod uwagę, iż zasadność okresu najmu pojazdu zastępczego była między stronami bezsporny, zaś pozwany nie kwestionował stawki najmu zastosowanej przez powoda jako rynkowej. Nadto, klasa pojazdu uszkodzonego i wynajętego również pozostawała między stronami bezsporna, zatem Sąd uznał, iż dopuszczenie dowodu z opinii biegłego przedłużyłoby postępowanie w niniejszej sprawie, nadto naraziłoby strony na koszty zbędne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne w całości.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j Dz.U. 2013, poz. 392 ze zm.). W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego, tj. przepisy art. 361 § 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 9 sierpnia 2021 roku, w wyniku którego samochód marki A. uległ uszkodzeniu. Do zdarzenia drogowego doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Zakładzie (...). Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Pozwany nie kwestionował także uprawnienia poszkodowanego do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, rynkowego charakteru stawek powoda, klasy pojazdu uszkodzonego i wynajętego, a także okresu najmu pojazdu zastępczego (70 dni).

Oś sporu w niniejszej sprawie stanowiła stawka dobowa za najem, którą pozwany określił na kwotę 97 zł netto, wskazując, że pozwany proponował poszkodowanej organizację najmu pojazdu zastępczego w sieci partnerskiej.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego godzi się przypomnieć, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów ( art. 354 § 2 k.c. , art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c. ). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, powód zgłaszając szkodę poinformował pozwanego, że poszkodowana dysponuje już samochodem zastępczym. W takim przypadku zgodnie z wyrokiem SO w Łodzi w sprawie XIII Ga 1648/18 (LEX nr 2707465), „profesjonalny charakter działalności ubezpieczyciela wymagał przekazania poszkodowanej większego zakresu informacji – tak w zakresie samych zasad najmu auta zastępczego jak i w odniesieniu do możliwości rozważenia zasadności kontunuowania najmu u dotychczasowego wynajmującego przy czym dla dokonania przez poszkodowaną takiej analizy tym bardziej wymagane było poinformowanie o warunkach najmu proponowanego przez stronę pozwaną (…). Oczywiście informacja ubezpieczyciela odnośnie możliwości skorzystania za jego pośrednictwem z usługi najmu auta zastępczego nie musi spełniać wymogów oferty zawierającej szczegółowe warunki najmu, jednakże – zwłaszcza w okolicznościach przedmiotowej sprawy kiedy to strona pozwana powzięła wiadomość o tym, że poszkodowana jest już najemcą takiego auta – pozwany zobowiązany był przedstawić (…) informacje odnośnie zasad najmu pozwalające na porównanie chociażby w minimalnym stopniu warunków korzystania z auta zastępczego u obu podmiotów aby poszkodowana mogła je porównać i racjonalnie ocenić zasadność dalszego korzystania z auta zastępczego u dotychczasowego wynajmującego ewentualnie podjąć decyzję o zmianie tego podmiotu. Zaniechanie tych powinności ubezpieczyciela nie może obciążać negatywnymi skutkami podmiotu poszkodowanego”.

Co istotne, przedstawiony przez pozwanego cennik nie poddaje się weryfikacji, brak jest bowiem dowodu na to, że stawki te miały realny, rynkowy charakter. Co więcej, w druku podsumowania zgłoszenia szkody, brak jest informacji co do tego czy podane tamże stawki są kwotami netto czy brutto. Poszkodowany, a także powód działający w jego imieniu, nie otrzymał więc żadnej precyzyjnej informacji na temat najmu pojazdu zastępczego, skoro w oparciu o przesłany mu dokument nie był w stanie poczynić żadnych konkretnych ustaleń w w/w zakresie oraz porównać oferty pozwanego z ofertą powoda. W konsekwencji nie sposób uznać, aby pozwany we właściwy sposób poinformował poszkodowanego o oferowanych przez niego warunkach najmu, w tym taki, który umożliwiałby porównanie oferty z warunkami powoda. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że propozycja pozwanego mogła być dla poszkodowanego atrakcyjna. Pozwany poprzestając na cząstkowej informacji odnośnie zasad najmu nie tylko zachował się nieprofesjonalnie, ale przede wszystkim nielojalnie w stosunku do poszkodowanego, który poniósł szkodę nie z własnej winy. Dlatego też Sąd uznał, że pozwany pozbawił się po pierwsze możliwości zweryfikowania stawek przyjętych przez powoda, po drugie prawa do ich późniejszego kwestionowania. Powtórzenia wymaga, że rynkowy charakter tychże, nie był podważany przez pozwanego, wobec czego Sąd uznał, że poszkodowany był uprawniony wynająć auto zastępcze za stawki umowne.

W tym miejscu należy również wskazać, iż poszkodowana w przypadku rozwiązania umowy najmu pojazdu zastępczego przed przewidzianym terminem, byłaby zobowiązana do zapłaty na rzecz powoda kary umownej w kwocie 5.000 zł, stąd też ujawnia się doniosłość podania szczegółowych informacji odnośnie propozycji organizacji najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego, w taki sposób, aby poszkodowana mogła porównać wszystkie wady i zalety skorzystania (bądź nieskorzystania) z propozycji pozwanego.

Reasumując Sąd uznał, że powód, jako nabywca wierzytelności, mógł się skutecznie domagać uzupełniającego odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie dochodzonej pozwem.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.563,30 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 listopada 2021 roku do dnia zapłaty.

Podstawę żądania odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c. w myśl którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa art. 14 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego (art. 14 ust. 2 ustawy). W niniejszej sprawie w dniu 27 października 2021 r., wydano decyzję o wypłacie odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, zatem zakład ubezpieczeń miał wszelkie potrzebne informacje, aby taką decyzję podjąć, stąd też Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 19 listopada 2021 roku do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.317 zł obejmującą: opłatę sądową od pozwu – 400 zł, wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w stawce minimalnej – 900 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.