Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Justyna Stelmach

Protokolant: stażysta Justyna Osiewała-Wawrowska

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2023 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 9.798,95 zł (dziewięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia 17 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.528,39 zł (cztery tysiące pięćset dwadzieścia osiem złotych trzydzieści dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

4.  nakazuje zwrócić na rzecz powoda ze Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 538,61 zł (pięćset trzydzieści osiem złotych sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu części niewykorzystanej zaliczki.

Sygn. akt VIII C 635/21

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2021 roku powód T. B., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko (...).U. S.A. w W. powództwo o zasądzenie kwot: 9.009,91 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego, 307,50 zł z tytułu zwrotu kosztów parkowania oraz 1.269,04 zł z tytułu zwrotu kosztów holowania, wszystkie kwoty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty. Ponadto wniósł
o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że w dniu 19 marca 2019 roku doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki R. o nr rej. (...) stanowiący własność J. M.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie OC u pozwanego. Niezwłocznie po szkodzie poszkodowana podjęła starania mające na celu wynajęcie auta zastępczego. Samochód ten został wynajęty w dniu 19 marca 2021 roku i był użytkowany do dnia 14 maja 2021 roku. Jednocześnie w dniu 20 marca 2021 roku powód zgłosił szkodę pozwanemu, poinformował go o rozpoczęciu najmu samochodu zastępczego, a także poprosił o przesłanie danych podmiotu, który był w stanie zorganizować taki pojazd dla poszkodowanej. (...) takich pozwany jednak nie przekazał. Na okoliczność długości najmu pełnomocnik wyjaśnił, że był on uzasadniony przez 56 dni, co było związane z przebiegiem procesu naprawy pojazdu. Podniósł, że stosowane przez powoda stawki za najem, holowanie i parkowanie mają rynkowy charakter, dodając, że parkowanie było zasadne przez okres 10 dni. W dalszej kolejności wskazał, że z tytułu najmu została wystawiona faktura na kwotę 9.009,91 zł, ponadto powód wystawił 3 faktury za holowanie (577,69 zł, 452,03 zł, 496,32 zł) oraz fakturę za parkowanie pojazdu (307,50 zł). W dniu 17 maja 2021 roku powód wystąpił do pozwanego o zapłatę
w/w kwot. W odpowiedzi pozwany odmówił refundacji kosztów najmu auta zastępczego
i parkowania, a z tytułu holowania wypłacił sumę 257 zł. Wreszcie wyjaśnił, że powód nabył wierzytelność względem pozwanego w drodze umowy cesji.

(pozew k. 4-7v.)

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wyjaśnił, że poszkodowana w okresie korzystania z auta zastępczego posiadała inne zarejestrowane na siebie pojazdy, co czyni roszczenie z tytułu najmu niezasadnym. Niezależnie od powyższego z ostrożności procesowej podniósł, że uzasadniony czas najmu powinien wynosić maksymalnie 34 dni, a żądanie ponad ten okres jest nadmierne, nieuzasadnione i nie pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą, w szczególności z czasem potrzebnym na naprawę uszkodzonego pojazdu. To bowiem na skutek działań poszkodowanej, powoda oraz warsztatu doszło do zwłoki w przeprowadzeniu naprawy. Pełnomocnik przypomniał przy tym, że czas oczekiwania na części zamienne winien wynosić do 2 dni roboczych, a wyjście poza ten okres powinno być należycie udowodnione. Pełnomocnik zakwestionował również koszt parkowania, akcentując, że samochód znajdował się w warsztacie naprawczym, a także holowania wskazując, że stosowana przez powoda stawka jest zawyżona
i nie ma rynkowego charakteru.

(odpowiedź na pozew k. 52-61)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. Pełnomocnik powoda uzupełniająco wyjaśnił, że wybranie przez poszkodowaną parkingu strzeżonego blisko Ł., tj. tam gdzie pojazd miał być naprawiany, i nie odholowanie auta do S., gdzie poszkodowana mogła bezkosztowo go zaparkować, było działaniem zmniejszającym rozmiar szkody.

(protokół rozprawy k. 109-113, pismo procesowe k. 149-149v.)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 marca 2021 roku, po godzinie 17-ej, doszło do zdarzenia drogowego,
w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki R. o nr rej. (...), którego właścicielem jest J. M.. Na skutek uszkodzeń pojazdu poszkodowanej zatrzymano dowód rejestracyjny.

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

(zeznania świadka J. M. 00:17:27-00:31:44 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 24 maja 2022 roku, z akt szkody: polisa, policyjna notatka urzędowa; okoliczności bezsporne)

W dacie szkody poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, na mocy której wynajęła samochód marki F. (...). Cena bazowa najmu wyniosła 100 zł brutto, natomiast cena końcowa 160 zł brutto (130,08 zł netto). Wzrost ceny był podyktowany wykupieniem usługi zniesienia udziału własnego w szkodzie całkowitej i częściowej. Początkowo umowa została zawarta na okres jednego dnia, następnie jej strony zawarły kolejną umowę na okres od dnia 20 marca 2021 roku do dnia 14 maja 2021 roku.

Tego samego dnia powód zawarł z J. M. umowę cesji wierzytelności,
w treści której cedent oświadczył, że przysługuje mu wierzytelność pieniężna z tytułu odszkodowania za wynajęcie pojazdu zastępczego/holowania w stosunku do wszystkich osób
i podmiotów odpowiedzialnych za szkodę w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...). Przedmiotową wierzytelność cedent przelał na rzecz powoda.

W okresie najmu J. M. posiadała w rodzinie drugi samochód, który był użytkowany przez jej męża. Trzeci pojazd – C. (...) – znajdował się w użytku jej dzieci.
W sporządzonym do umowy najmu oświadczeniu poszkodowana wskazała, że uszkodzony samochód był jej jedynym dostępnym i nie ma możliwości zastąpienia go innym.

(zeznania świadka J. M. 00:17:27-00:31:44 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 24 maja 2022 roku, umowa najmu pojazdu zastępczego k. 31, k. 32, cennik k. 33, umowa cesji wierzytelności k. 34, oświadczenie k. 35)

W wiadomości email z dnia 20 marca 2021 roku powód zgłosił szkodę pozwanemu oraz zwrócił się z prośbą o pilną organizację pojazdu zastępczego na czas naprawy/likwidacji szkody oraz o wskazanie podmiotu realizującego wynajem. W tym celu poprosił o kontakt pod wskazany nr telefonu lub poprzez formularz zgłoszeniowy na stronie internetowej. Zastrzegł, że w przypadku niezorganizowania auta zastępczego w ciągu 24 godzin od otrzymania przedmiotowego zapotrzebowania, rozpocznie/będzie kontynuować najem na zasadach rynkowych.

Pozwany nie odpowiedział na przedmiotową wiadomości email. Pozwane Towarzystwo (...) nie kontaktowało się również z poszkodowaną w sprawie wynajęcia pojazdu zastępczego, w tym nie przesłało jej żadnej pisemnej informacji w tym zakresie.

( zeznania świadka J. M. 00:17:27-00:31:44 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 24 maja 2022 roku, wydruk wiadomości email k. 15, okoliczności bezsporne)

W dniu 29 marca 2021 roku uszkodzony pojazd został wstawiony do warsztatu naprawczego. Po otrzymaniu od pozwanego informacji o przyjęciu odpowiedzialności za szkodę warsztat zamówił części zamienne, które zostały dostarczone po 3 dniach. Następnie konieczne było odczekanie 2 dni na zwolnienie stanowiska blacharskiego, po którym to czasie rozpoczęto naprawę. Wówczas okazało się, że w pojeździe występują dodatkowe uszkodzenia, o czym zawiadomiono pozwanego z prośbą o dokonanie dodatkowych oględzin. Te zostały przeprowadzone i po około tygodniu zaakceptowane przez ubezpieczyciela. Po zamówieniu kolejnej partii części, których kompletacja trwała 4-5 dni i zwolnieniu stanowiska blacharskiego po kolejnych 3 dniach, naprawa była kontynuowana. Łączny czas samej naprawy blacharsko-lakierniczej wyniósł 7 dni.

Warsztat, w którym wykonana została naprawa samochodu R. realizuje w miesiącu około 30 napraw powypadkowych.

W harmonogramie szkody wskazano następujące czynności: przyjęcie pojazdu do serwisu (29.03), oczekiwanie na odpowiedzialność (30-31.03), odszkodowanie (1.04), zamówienie części (2.04), dostarczenie części (6.04), oczekiwanie w kolejce na naprawę
(7-8.04), rozebranie pojazdu (9.04), oczekiwanie na dodatek (12-19.04), wynik dodatkowych oględzin (20.04), zamówienie części po dodatku (21.04), oczekiwanie na części (22.04), dostarczenie 1 partii części po dodatku (23.04), oczekiwanie na części (26.04), dostarczenie
2 partii części po dodatku (27.04), oczekiwanie w kolejce na naprawę (28-30.04), wstawienie pojazdu na stanowisko blacharskie; naprawa blacharska (4-7.05), naprawa lakiernicza
(10-12.05), zbrojenie pojazdu (13.05), odebranie pojazdu z serwisu (14.05). Wymieniono ponadto dni wolne od pracy (3-5.04, 10-11.04, 17-18.04, 24-25.04, 1-3.05, 8-9.05).

Po przeprowadzeniu naprawy samochód R. przeszedł badanie techniczne. Na potrzeby badania konieczne było odholowanie auta do stacji obsługi pojazdów.

(zeznania świadka T. T. 00:09:11-00:16:23 elektronicznego protokołu rozprawy
z dnia 24 maja 2022 roku, harmonogram k. 14-14v., korespondencja email k. 16-17v., k. 19,
k. 20-20v., k. 21, potwierdzenie przelewu k. 18, faktura za części k. 22, k. 23, zaświadczenie
k. 24)

W dniu 17 maja 2021 roku powód wystawił:

⚫

fakturę nr (...)/2021 zł na kwotę 452,03 zł za holowanie pojazdu,

⚫

fakturę nr (...)/2021 zł na kwotę 307,50 zł za przechowanie pojazdu,

⚫

fakturę nr (...) na kwotę 496,32 zł za holowanie pojazdu,

⚫

fakturę nr (...)/2021 zł na kwotę 577,69 zł za holowanie pojazdu,

⚫

fakturę VAT nr (...) na kwotę 9.009,91 zł brutto tytułem wynajmu samochodu zastępczego za okres 56 dni (8.959,91 zł) oraz z tytułu obsługi poza godzinami pracy
(50 zł).

W tej samej dacie powód wezwał pozwanego do zapłaty kwot wynikających
z wystawionych faktur, których termin płatności przypadał na dzień 31 maja 2021 roku.

W decyzjach z dnia 31 maja 2021 roku pozwany powiadomił powoda o odmowie przyznania odszkodowania za najem pojazdu wskazując, że poszkodowana w okresie najmu dysponowała innymi pojazdami, które mogła użytkować, oraz kosztów parkowania wskazując, że samochód winien zostać przetransportowany do serwisu celem usunięcia szkody. Ponadto poinformował o przyznaniu za holowanie kwoty 257 zł i odmowie uznania dalszych roszczeń
z tego tytułu.

(wezwanie do zapłaty k. 25, faktury k. 26-30, z akt szkody: decyzje ubezpieczeniowe; okoliczności bezsporne)

Poszkodowana w okresie od dnia 19 maja 2013 roku do dnia 15 września 2022 roku ubezpieczała w zakresie OC następujące pojazdy:

⚫

marki V.-M. (motorower) w okresie od dnia 19 maja 2013 roku do dnia 18 maja 2021 roku,

⚫

marki C. (...) (04-08) w okresie od dnia 8 maja 2014 roku do dnia 7 maja 2018 roku,

⚫

marki R. (...) w okresie od dnia 29 czerwca 2016 roku do dnia 28 czerwca 2017 roku,

⚫

marki R. (...) (09-12) w okresie od dnia 20 czerwca 2017 roku do dnia
19 czerwca 2022 roku (tj. m.in. w okresie wynajęcia auta od powoda) – samochodem tym poruszał się mąż poszkodowanej,

⚫

marki R. (...) w okresie od dnia 10 września 2017 roku do dnia 9 września 2018 roku,

⚫

marki R. (...) (12-16) w okresie od dnia 9 września 2018 roku do dnia
8 września 2022 roku (samochód uszkodzony w przedmiotowej szkodzie),

⚫

marki C. (...) w okresie od dnia 23 listopada 2020 roku do dnia 22 listopada 2021 roku (tj. m.in. w okresie wynajęcia auta od powoda) – samochodem tym poruszały się dzieci pozwanej,

⚫

marki C. (...) (04-08) w okresie od dnia 16 września 2021 roku do dnia 15 września 2022 roku (tj. w okresie po zakończeniu najmu).

(zeznania świadka J. M. 00:17:27-00:31:44 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 24 maja 2022 roku, pismo (...) k. 82-83)

Uszkodzenia pojazdu marki R. skutecznie eliminowały go z ruchu drogowego – samochód ten od dnia szkody nie był jezdny. Z uwagi na zatrzymanie dowodu rejestracyjnego przedmiotowy pojazd musiał przejść dodatkowe badanie techniczne, co wiązało się
z koniecznością jego holowania, co czyni koszt z tego tytułu uzasadnionym.

Rzeczywisty, konieczny i uzasadniony technologią czas naprawy samochodu R., uwzględniający czynności warsztatowo-naprawcze jak i okołowarsztatowe mógł wynieść do
6 dni roboczych (4 dni (...) + 2 dni organizacyjne) – bez uwzględnienia dni wolnych od pracy, oczekiwania na oględziny, okresu weryfikacji kosztorysu, zamówienia i otrzymania części, przyjęcia odpowiedzialności przez TU.

Jeśli przyjąć za zasadne rozpoczęcie naprawy w kolejnym dniu roboczym po przesłaniu ostatecznego kosztorysu naprawy przez ubezpieczyciela (21 kwietnia 2021 roku), uwzględniając 4 dni (...), 7 dni na zorganizowanie i zakup części zamiennych (czas rzeczywisty, niezależny od serwisu), 3 dni oczekiwania pojazdu w kolejce na stanowisko naprawcze, 1 dzień organizacyjny na wydanie pojazdu oraz dni wolne od pracy, naprawa powinna zakończyć się w dniu 10 maja 2021 roku. W takim przypadku czas naprawy wyniósłby 53 dni liczonych od dnia wynajęcia auta zastępczego.

Zakres uszkodzeń pojazdu nie stanowił przesłanki do przetrzymywania pojazdu na parkingu strzeżonym. Samochód mógł być parkowany w tym samym miejscu, co przed szkodą.

(pisemna opinia biegłego sądowego k. 127-138)

Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

(okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów
z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto zeznania świadków. Depozycje te były logiczne i spójne, korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym, ponadto ich wiarygodność nie była podważana przez stronę pozwaną. Wobec powyższego Sąd przyjął, iż odpowiadają one prawdzie i mogą stanowić w pełni podstawę czynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Sąd oparł się ponadto na opinii biegłego sądowego K. K.. Opinia biegłego była rzetelna, jasna, logiczna oraz w sposób wyczerpujący objaśniająca budzące wątpliwości kwestie. W pełni odnosiła się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski biegłego nie budzą przy tym wątpliwości w świetle zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a jednocześnie opinia została sporządzona w sposób umożliwiający prześledzenie - z punktu widzenia zasad wiedzy, doświadczenia życiowego
i logicznego rozumowania - analizy przez biegłego zagadnień będących jej przedmiotem. Po wydaniu opinii strony nie wnosiły o jej uzupełnienie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j Dz.U. 2013, poz. 392 ze zm.).
W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego, tj. przepisy art. 361 § 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zastosowanie
w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu
(art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, art. 822 § 4 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 19 marca 2021 roku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód R.. Do zdarzenia doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...). Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Pozwany kwestionował natomiast uprawnienie poszkodowanej do wynajęcia pojazdu zastępczego, a z ostrożności procesowej okres najmu, jak również koszt holowania i parkowania uszkodzonego pojazdu.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego godzi się przypomnieć, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów ( art. 354 § 2 k.c. , art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c. ). Na ubezpieczycielu ciąży
w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia
24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy w pierwszej kolejności przypomnienia wymaga, że J. M. w okresie najmu nie dysponowała innym pojazdem, który mogłaby użytkować. Jak wynika z jej zeznań, które nie zostały podważone przez stronę przeciwną, wprawdzie w rodzinie były inne samochody to jednak ich dysponentem był jej mąż (R. (...)) i dzieci (C. (...)). Oczywiste jest przy tym, że sam fakt zarejestrowania na poszkodowanego kilku pojazdów nie oznacza jeszcze, że pozostają one do jego dyspozycji. Nie budzi również wątpliwości, że poszkodowanemu przysługuje prawo do auta zastępczego także wówczas, gdy nie może korzystać z innych pojazdów, które posiada, ponieważ są one użytkowane w sposób stały przez inne osoby. Skoro więc taka sytuacja miała miejsce na gruncie niniejszej sprawy to wynajęcie przez J. M. pojazdu zastępczego od powoda uznać należy za uzasadnione.
W drugiej kolejności wskazać należy, że w zajętym stanowisku procesowym pozwany nie podważał wysokości dobowej stawki najmu ujętej w umowie zawartej przez powoda
z poszkodowaną. Jedynie zatem pokrótce zwrócić należy uwagę, że dzień po zaistnieniu szkody powód zgłosił ją pozwanemu, którego poprosił ponadto o zorganizowanie dla poszkodowanej pojazdu zastępczego w ciągu 24 godzin zastrzegając, że brak podjęcia takiego działania skutkować będzie kontynuacją najmu na zasadach rynkowych. Pozwany nie odpowiedział na tę wiadomość, nie poinformował również poszkodowanej o zasadach wynajmu aut zastępczych oraz akceptowalnej stawce za najem. Pozwany nie udowodnił ponadto, że ujęta w umowie stawka dobowa miała nierynkowy charakter. Jak wskazał zaś Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 29 kwietnia 2019 roku (XIII Ga 1307/18, L.) w sytuacji, w której poszkodowany najmuje pojazd zastępczy na wolnym rynku i najem ten jest udokumentowany, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar dowodu, że taka stawka jest nierynkowa i zawyżona (tak również
SO w Łodzi w wyroku z dnia 22 lipca 2019 roku, XIII Ga 1543/18, L.). Przytoczyć można także stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 5 lipca 2017 roku (III Ca 752/17, L.), w myśl którego, obowiązkiem pozwanego, który zakwestionował wysokość szkody jest udowodnienie, że wysokość szkody, wynikająca z dowodów zaoferowanych przez powoda jest zawyżona, a stawka najmu określona w umowie najmu
w istotny sposób odbiega od stawek stosowanych na rynku. Udowodnieniu podlegają fakty, a nie ich brak. To nie powód winien udowodniać, że poniesione koszty najmu samochodu zastępczego nie są zawyżone, lecz pozwany powinien dowodzić, że jest możliwe tańsze wynajęcie samochodu zastępczego takiego typu jak określony w umowie najmu. Inaczej niż w przypadku odszkodowania związanego z uszkodzeniem pojazdu mającego umożliwić jego przywrócenie do stanu sprzed szkody, odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego jest należne tylko wówczas, gdy poszkodowany rzeczywiście takie koszty poniósł. A skoro tak, to powinien udowodnić ich rzeczywistą (faktycznie poniesioną) wysokość. Udowodnienie tego jest możliwe np. w oparciu o dokumenty (umowy, rachunki, faktury) i nie jest konieczne zasięganie opinii biegłego w tej kwestii. Dopiero gdy pomiędzy stronami procesu wywiąże się spór co do relacji poniesionych kosztów do kosztów rynkowych może być potrzebne zasięgnięcie opinii biegłego. Wówczas – zgodnie z art. 6 k.c. – ciężar dowodu spoczywa na stronie, która chce dowieść, że koszty poniesione przez poszkodowanego zostały zawyżone, zatem na pozwanym. W realiach niniejszej sprawy to pozwany zaniedbał swoich obowiązków procesowych, a w konsekwencji to dla niego powstały negatywne skutki procesowe. Skoro nie udowodnił, że stawka wynajmu samochodu zastępczego, umówiona pomiędzy wypożyczalnią a poszkodowaną jest zawyżona, to uprawnione jest uwzględnienie tej stawki.

Z ostrożności procesowej pozwany kwestionował natomiast okres najmu wywodząc, że ten winien wynosić maksymalnie 34 dni. W orzecznictwie podnosi się, że okres najmu podlegający refundacji odpowiada okresowi koniecznemu i niezbędnemu do naprawy pojazdu (por. m.in. wyrok SN z dnia 5 listopada 2004 roku, II CK 494/03, L.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2004 roku (IV CK 672/03, L.), szkodę majątkową stanowi dopiero utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia. Termin wydatków koniecznych oznacza zatem wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji gdyby mu szkodę nie wyrządzono. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6) wskazał z kolei, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu najmu pojazdu zastępczego zmierza do wyeliminowania negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia pojazdu i obejmuje rzeczywisty okres pozbawienia poszkodowanego możliwości korzystania ze swojego pojazdu. Odpowiedzialność ta nie ogranicza się do czasu technologicznej naprawy lecz obejmuje wszystkie obiektywne czynniki wpływające na proces naprawy np. możliwości organizacyjne warsztatu naprawczego, obłożenie zamówieniami, dni wolne od pracy, oczekiwanie na części, przekazanie pojazdu do naprawy i jego odbiór, czynności ubezpieczyciela w toku likwidacji szkody. Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 24 marca 2017 roku (XII Ga 811/16, L.), „zasadniczo uprawnienie do korzystania z pojazdu zastępczego przysługuje poszkodowanemu od pierwszego dnia wystąpienia szkody i trwa do czasu zakończenia naprawy lub wypłaty odszkodowania”.
W realiach rozpoznawanej sprawy na okoliczność uzasadnionego okresu najmu został dopuszczony dowód z opinii biegłego sądowego. W wydanej opinii biegły wyliczył (...) naprawy samochodu R. na 4 dni oraz wskazał że doliczyć należy do niego 2 dni organizacyjne. Odnosząc się do procesu naprawy pojazdu zwrócił uwagę, że wiele warsztatów nie rozpoczyna naprawy bez potwierdzenia przyjęcia odpowiedzialności za szkodę, że oczekiwanie pojazdu w kolejce na naprawę jest normalną praktyką warsztatową przy czym zazwyczaj czas ten wynosi 2-3 dni, lecz może być także dłuższy, co jest uzależnione od liczby stanowisk naprawczych. Odnośnie czasu oczekiwania na części po drugich oględzinach biegły podał, że był on rzeczywisty i niezależny od serwisu. Finalnie uznał, że przy założeniu rozpoczęcia naprawy w dniu 21 kwietnia 2021 roku (dzień po dacie przesłania przez pozwanego ostatecznego kosztorysu) winna się ona zakończyć w dniu 10 maja 2021 roku. Tym samym uzasadniony okres najmu wyniósłby 53 dni. Sąd w pełni podziela powyższe stanowisko, zostało ono bowiem szeroko i merytorycznie omówione przez biegłego sądowego. Jak wyjaśniono przy tym wyżej, opinia biegłego nie była podważana przez strony. W konsekwencji Sąd uznał, że poszkodowana zasadnie wynajęła auto zastępcze za stawkę dobową 130,08 zł netto za okres
53 dni, co daje kwotę 8.479,91 zł. Wynajem ponad ten okres wykraczał poza odpowiedzialność pozwanego z tytułu zaistniałej szkody – był nadmierny.

W ocenie Sądu powód był także uprawniony do naliczenia opłaty za obsługę
poza godzinami pracy. Wszak potrzeba wynajęcia auta zastępczego powstała wskutek zdarzenia drogowego, którego poszkodowana nie była w stanie przewidzieć. Skoro zaś była on zmuszona wynająć auto zastępcze w godzinach, w których prowadzona przez powoda wypożyczalnia jest zamknięta (z informacji na stronie internetowej wynika, że godziny pracy powoda to 9:00-16:00, tymczasem zdarzenie miało miejsce po godzinie 17-ej), to koszty z tym związane wchodzą
w zakres poniesionej przez nią szkody.

Wreszcie powód był również uprawniony do żądania zwrotu kosztów holowania pojazdu. Przypomnienia wymaga, że samochód marki R. nie był jezdny po szkodzie i został odholowany na parking strzeżony. Następnie samochód został odholowany do warsztatu naprawczego, w końcu – po zakończeniu naprawy – na badanie techniczne. Wprawdzie parkowanie pojazdu na parkingu – o czym więcej poniżej – Sąd uznał za niezasadne, to należy mieć na uwadze, że poszkodowana zamieszkuje w S., a tym samym w rzeczywistości koszt holowania na parking był tańszy, aniżeli w przypadku, gdyby pojazd należało odholować do miejsca zamieszkania pozwanej, a następnie stamtąd do warsztatu (na gruncie 2 pierwszych faktur za holowanie łączna liczba km wyniosła 31, tymczasem odległość dzieląca miejsce zamieszkania poszkodowanej od warsztatu to blisko 38 km). Paradoksalnie więc poszkodowana decydując się na odholowanie uszkodzonego pojazdu na parking przyczyniła się do zmniejszenia rozmiarów szkody. Jednocześnie, co wynika wprost z opinii biegłego, niezbędne było odholowanie naprawionego samochodu z warsztatu do stacji kontroli pojazdów, albowiem
w związku ze szkodą J. M. zatrzymano dowód rejestracyjny, co skutkowało koniecznością przeprowadzenia badania technicznego auta. Kończąc tę część rozważań uwypuklenia wymaga, że pozwany nawet nie starał się udowodnić, że stawki za holowanie stosowane przez powoda nie mają rynkowego charakteru. Zasadne było zatem uwzględnienie stawek wymienionych w załączonych przez powoda fakturach.

Niezasadny w sprawie okazał się natomiast koszt parkowania pojazdu. Po pierwsze
w ocenie Sądu powód nie był czynnie legitymowany do dochodzenia przedmiotowych kosztów. Jak wynika bowiem z umowy cesji (k. 34) J. M. przeniosła na rzecz powoda wyłącznie wierzytelność z tytułu odszkodowania za wynajęcie pojazdu zastępczego oraz z tytułu holowania. Wymieniona w umowie należność z tytułu parkowania i przeglądu technicznego została przekreślona, ergo nie mogła stanowić przedmiotu tejże umowy. Niezależnie od powyższego zwrócić należy uwagę, że z opinii biegłego wynika jasny wniosek, że parkowanie pojazdu R. na parkingu strzeżonym nie znajdowało żadnego uzasadnienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.798,95 zł (8.479,91 zł za najem, 50 zł za obsługę poza godzinami pracy, 1.269,04 zł za holowanie) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty, oddalając pozew w pozostałym zakresie.

Podstawę żądania odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c. w myśl którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody
i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. W niniejszej sprawie termin wymagalności świadczenia wynikał
z wystawionych przez powoda faktur, przy czym powód żądał odsetek od dat późniejszych.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. Powód wygrał spór niemal w całości (w ponad 92%) był zatem uprawniony żądać zwrotu całości poniesionych kosztów. Te obejmowały opłatę sądową od pozwu – 750 zł, koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej – 3.600 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wykorzystaną część zaliczki na biegłego – 161,39 zł. Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.528,39 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Ponadto Sąd nakazał zwrócić na rzecz powoda od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa
w Ł. kwotę 538,61 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki na podstawie art. 84 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.