Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Górniak

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2023 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę 500 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 107 zł (sto siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 658,83 zł (sześćset pięćdziesiąt osiem złotych i osiemdziesiąt trzy grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt VIII C 835/20

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2020 roku powód M. J., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. (poprzednio (...) S.A. w W.) powództwo
o zasądzenie kwoty 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
21 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyjaśnił, że w dniu 26 czerwca 2018 roku powód zawarł z J. N. umowę najmu pojazdu zastępczego, której przedmiotem był samochód marki K. O.. Dobowa stawka najmu wyniosła 280 zł netto (344 zł brutto), zaś okres najmu przypadał na datę zakończenia postępowania likwidacyjnego lub zakończenia naprawy pojazdu poszkodowanego. (...) zastępcze zostało zdane w dniu 18 stycznia 2019 roku, tj. po 22 dniach, a należne powodowi wynagrodzenie z tego tytułu wyniosło 7.576,80 zł brutto. Jednocześnie poszkodowany przeniósł na powoda wierzytelność w postaci odszkodowania za najem pojazdu przysługującą mu wobec pozwanego będącego ubezpieczycielem sprawcy szkody Po przesłaniu faktury za najem pozwany uznał cały jego okres, zredukował natomiast stawkę dobową do kwoty 140 zł netto, wobec czego na rzecz powoda została wypłacona suma 3.788,40 zł. W dalszej kolejności podniósł, że stosowana przez powoda stawka ma rynkowy charakter i jest powszechnie akceptowana przez Towarzystwa (...) dla pojazdów segmentu D. Wskazał, że najem u powoda nie wiąże się z obowiązkiem uiszczenia kaucji, brak jest limitu kilometrów. Zwrócił także uwagę, że poszkodowany nie jest zobowiązany do poszukiwania najtańszych usług. (pozew k. 3-4v.)

W dniu 11 sierpnia 2020 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, zaskarżył sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu, nie kwestionując zdarzenia rodzącego odpowiedzialność pozwanego oraz uprawnienia poszkodowanego do skorzystania z pojazdu zastępczego, pozwany podniósł, że zaistniała szkoda została zgłoszona przez M. P. działającą w imieniu powoda. W trakcie rozmowy telefonicznej wskazała ona, że nie ma wiedzy na temat potrzeby korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego w sytuacji, gdy umowa najmu została zawarta przez powoda z poszkodowanym dzień wcześniej. Jednocześnie osoba ta zadała szereg pytań o warunki najmu auta zastępczego organizowanego za pośrednictwem pozwanego, w szczególności o udział własny i kary umowne, co pokazuje, że była doskonale zorientowana w temacie. Zgłaszająca została przy tym poinformowana o akceptowanej stawce najmu wynoszącej 140 zł, informacja
w tym zakresie została również przesłana na podany przez nią adres email poszkodowanego. Pomimo powyższego poszkodowany zdecydował się na ofertę dwukrotnie wyższą pomimo, że istniała realna możliwość podmiany auta, a tym samym zmniejszenia zakresu szkody. (nakaz zapłaty k. 53, sprzeciw k. 55-57v.)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. (pismo procesowe k. 65-66v., protokół rozprawy k. 83-87)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 czerwca 2018 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki M. (...) będący własnością J. N.. Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u poprzednika prawnego pozwanego. (zeznania świadka J. N. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia
7 kwietnia 2021 roku, okoliczności bezsporne)

Po zdarzeniu poszkodowany wrócił do domu i zaczął wyszukiwać
w Internecie firmy, które zajmują się obsługą prawną szkód. W ten sposób trafił na stronę powoda autozastępcze.pl, z którym następnie nawiązał kontakt telefoniczny.
W rozmowie telefonicznej zgłosił powodowi szkodę oraz poprosił o zajęcie się jej likwidacją. Powód zaoferował wówczas auto zastępcze na czas naprawy pojazdu. Z przedstawionej oferty poszkodowany wybrał markę K. O., przy czym dokonując tego wyboru nie znał jeszcze stawki za najem. Jednocześnie powód zapewnił go, że koszt najmu zostanie pokryty przez ubezpieczyciela. Poszkodowany przekazał powodowi nr polisy sprawcy, protokół sporządzony na miejscu zdarzenia, swój adres email.

Następnego dnia powód zawarł z J. N. umowę najmu pojazdu zastępczego marki K. O. za stawkę dobową 280 zł netto. W umowie wskazano, że brak jest kaucji, kosztów dodatkowych oraz limitu kilometrów.

Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności, na mocy której scedował na wynajmującego swoją wierzytelność wobec sprawcy szkody i towarzystwa ubezpieczeń w postaci prawa do odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego, powstałego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 25 czerwca 2018 roku.

J. N. użytkował pojazd zastępczy do dnia 17 lipca 2018 roku. (zeznania świadka J. N. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia
7 kwietnia 2021 roku, umowa najmu k. 9-10, cennik k. 11, protokół zdawczo-odbiorczy k. 12, umowa cesji wierzytelności k. 22, okoliczności bezsporne)

W dniu 27 czerwca 2018 roku zaistniała szkoda została zgłoszona pozwanemu. Zgłoszenia dokonała M. P., która przedstawiła się jako koleżanka, która zgłasza szkodę grzecznościowo oraz wskazała jako swój adres: S., ul. (...), a więc adres zgodny z adresem powoda. Zgłaszająca podała datę, godzinę i lokalizację, w której doszło do zdarzenia, jego przebieg, nr rejestracyjny oraz markę pojazdu sprawcy, dane poszkodowanego
(w tym PESEL, adres, nr telefonu, adres email: (...)), markę, nr rejestracyjny, nr VIN, rocznik pojazdu uszkodzonego, dokładnie opisała uszkodzenia, jakie powstały w samochodzie M. dodając, że ustalono je na podstawie pierwszych oględzin, wskazała miejsce, w którym znajduje się uszkodzony pojazd. Na pytanie pracownika pozwanego, czy poszkodowany będzie korzystał z samochodu zastępczego M. P. odpowiedziała, że być może tak, ale nie jest osobą decyzyjną w tym zakresie. Dodała, że nie rozmawiała
z poszkodowanym na ten temat, ponieważ był on w szoku. Pracownik infolinii poinformował zgłaszającą, że istnieje możliwość bezpłatnej organizacji samochodu zastępczego tej samej klasy co uszkodzony, że udostępniane są samochody przeważnie nowe, maksymalnie do 3 lat, podstawienie następuje pod wskazany przez poszkodowanego adres, że rozliczenie jest bezgotówkowe,
a poszkodowany nie musi nic dopłacać. Pouczył również, że w przypadku samodzielnego zorganizowania auta zastępczego pozwany dokonuje weryfikacji stawki najmu, której maksymalny wymiar dla segmentu D wynosi 140 zł netto. Na zadane przez M. P. pytanie odnośnie limitu km i udziału własnego, rozmówca odpowiedział, że tego pierwszego brak, natomiast w sprawie udziału własnego należy skontaktować się z właściwym oddziałem pozwanego.

Tego samego dnia, na podany przez M. P. adres email poszkodowanego (nowak.jakub@gmail.com) pozwany przesłał informację na temat najmu pojazdu zastępczego. W jej treści wskazał, że jest gotowy zorganizować samochód zastępczy bez kosztów podstawienia i odbioru, bez kaucji, na czas niezbędny do dokonania naprawy samochodu. Dodał, że najem nie będzie skutkował powstaniem po stronie poszkodowanego jakichkolwiek kosztów. Ponadto zastrzegł, że skorzystanie z oferty innego podmiotu wiąże się z ryzykiem weryfikacji stawki oraz długości najmu w związku z obowiązkiem minimalizacji rozmiaru szkody maksymalnie do kwoty 140 zł netto (stawka za pojazd segmentu D). Informacja na temat najmu auta zastępczego została również zamieszczona
w protokole oględzin sporządzonym w dniu 2 lipca 2018 roku, pod treścią którego poszkodowany złożył podpis. W tym czasie korzystał on jednak z samochodu zastępczego, wobec czego nie interesował się ofertą pozwanego.

Podany przez M. P. adres email poszkodowanego był nieprawidłowy, w rzeczywistości bowiem J. N. korzysta z adresu (...)

Poszkodowany nie zna M. P. i nie miał wiedzy, że osoba ta
„z grzeczności zgłosiła szkodę”. (zeznania świadka J. N. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 7 kwietnia 2021 roku, wydruk wiadomości email k. 78, protokół oględzin k. 79-79v., wydruk fotografii k. 80-82, okoliczności bezsporne)

W dniu 19 lipca 2018 roku powód wystawił na poszkodowanego fakturę VAT
nr AZ- (...) z tytułu najmu pojazdu zastępczego w okresie 22 dni na kwotę 7.576,80 zł brutto, płatną w terminie 14 dni, którą przesłał pozwanemu na pocztę email.

Decyzją z dnia 26 lipca 2018 roku ubezpieczyciel poinformował o przyznaniu z tytułu najmu pojazdu zastępczego kwoty 3.788,40 zł. W uzasadnieniu wskazał, że dokonał weryfikacji dobowej stawki najmu do kwoty 140 zł netto + VAT, tj. do stawki, jaką zapłaciłby, gdyby poszkodowany skorzystał z jego oferty. Odnośnie okresu najmu wyjaśnił, że został uznany w całości. Ponadto przypomniał, że poszkodowany zobowiązany jest do minimalizacji szkody.

Pomimo wniesienia przez powoda reklamacji ubezpieczyciel podtrzymał swoją decyzję. Uzupełniająco wyjaśnił, że podczas rozmowy telefonicznej ze zgłaszającym szkodę przekazał informację o możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego za stawkę 140 zł netto oraz zastrzegł sobie prawo do weryfikacji kosztów najmu do poziomu tej stawki w przypadku skorzystania przez poszkodowanego z oferty innego podmiotu. (faktura k. 20, wydruk wiadomości email k. 21, decyzja k. 24,-24v., odpowiedź na reklamację k. 25-25v., pismo
k. 26-26v., odwołanie k. 27-27v., okoliczności bezsporne)

Stawki za najem pojazdu zastępczego odpowiadającego klasą pojazdowi uszkodzonemu (autosegment D) z OC sprawcy, bez limitu km, kaucji, ograniczeń co do dodatkowego kierowcy, występujące na rynku (...) w 2018 roku, mogły kształtować się na poziomie od 162,20 zł do 430 zł netto. (pisemna opinia biegłego sądowego k. 157-172)

Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił powodowi kwoty dochodzonej pozwem. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Podstawę dokonanych ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadka. J. N. opisał okoliczności, w jakich doszło do zawarcia z powodem umowy najmu zastępczego, wskazał, że powód miał zająć się likwidacją szkody w jego imieniu, zaprzeczył jednocześnie, aby znał M. P.. Świadek potwierdził również, że adres email (...) jest błędny i nie należy do niego. Sąd oparł się również na pisemnej opinii biegłego sądowego G. P.. Oceniając opinię biegłego Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w jej treści wniosków, opinia ta była bowiem rzetelna, jasna, logiczna oraz w sposób wyczerpujący objaśniająca budzące wątpliwości kwestie. Opinia ta w pełni odnosiła się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski biegłego nie budzą przy tym wątpliwości w świetle zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a jednocześnie opinia została sporządzona w sposób umożliwiający prześledzenie - z punktu widzenia zasad wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania - analizy przez biegłego zagadnień będących jej przedmiotem.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie było zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego, tj. przepisy art. 361 § 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych). Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda. W sferze odpowiedzialności odszkodowawczej podstawowym założeniem wszelkich rozważań jest z reguły zasada pełnego odszkodowania. Wynika z niej, że wszelka szkoda wyrządzona przez posiadacza lub kierowcę pojazdu mechanicznego, powinna być w świetle obowiązujących przepisów prawa pokrywana przez zakład ubezpieczeń w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 19 ust. 1 ustawy
o ubezpieczeniach obowiązkowych, art. 822 § 4 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 25 czerwca 2018 roku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki M.. Do zdarzenia doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...). Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Pozwany nie kwestionował także uprawnienia poszkodowanego do wynajęcia pojazdu zastępczego, jak również okresu najmu. Oś sporu w niniejszej sprawie stanowiła wyłącznie stawka dobowa za najem.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego godzi się przypomnieć, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów
z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów ( art. 354 § 2 k.c. , art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c. ). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale
z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że
w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie. Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy na wstępie przypomnienia wymaga, że zgłoszenia szkody dokonała M. P., odnośnie której powód oświadczył (wiadomość email
z k. 90), że nie jest jego pracownikiem. W trakcie zgłaszania szkody osoba ta przedstawiła się jako koleżanka (nie wiadomo jednak kogo, powoda czy poszkodowanego) oraz podała, że zgłasza szkodę „grzecznościowo”.
W ocenie Sądu stwierdzenie to nie odpowiadało prawdzie. W pierwszej kolejności powtórzyć należy, że jako swój adres M. P. podała S., ul. (...), a więc adres, pod którym powód prowadzi działalność gospodarczą (!!!). Kolejno zwrócić należy uwagę, że M. P. dysponowała niezwykle dokładnymi informacjami na temat zdarzenia szkodowego, uczestniczących w nim pojazdów, zakresu uszkodzeń samochodu M., czy wreszcie danych poszkodowanego. Co więcej odnosząc się do uszkodzeń przedmiotowego pojazdu wyjaśniła, że zostały one ustalone na podstawie pierwszych oględzin, co wskazuje, że była ona czynnie zaangażowana w proces likwidacji szkody i nie działała grzecznościowo. Uwypuklenia wymaga również, że w postawie M. P. w trakcie zgłaszania szkody widoczny jest wyraźny dysonans. Z jednej bowiem strony zdaje się ona być nie zainteresowana kwestią najmu pojazdu, twierdzi, że nie rozmawiała na ten temat z poszkodowanym, który miał być w szoku, nie wie, czy będzie on chciał wynająć pojazd, z drugiej zaś dopytuje o tak istotne sprawy jak limit km, czy udział własny w szkodzie, co pokazuje, że w rzeczywistości była ona doskonale zorientowana w temacie najmu pojazdów zastępczych. Powyższe rozważania prowadzą zdaniem Sądu do jedynego możliwego do przyjęcia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania wniosku, że M. P. zgłaszając szkodę działała w imieniu powoda. Oczywiście mogła ona formalnie nie być jego pracownikiem, ale przecież takie działanie mogło się odbywać przykładowo na podstawie umowy zlecenia. Przypomnienia wymaga, że poszkodowany zaprzeczył, aby znał M. P.,
a także dysponował wiedzą, że to ona zgłaszała szkodzę. To zatem powód mógł stanowić dla tej kobiety jedyne źródło informacji na temat zaistniałej szkody. Jednocześnie brak jest racjonalnych przesłanek dla przyjęcia, że M. P. sama z siebie postanowiła z grzeczności zgłosić szkodę. Jej działanie musiało zostać zainicjowane przez powoda, którego poszkodowany upoważnił go zgłoszenia szkody i reprezentowania go w toku jej likwidacji. W dalszej kolejności zwrócić należy uwagę, że w czasie rozmowy z pracownikiem pozwanego M. P. całkowicie pominęła fakt, że poszkodowany korzysta z auta zastępczego.
W świetle dotychczasowych rozważań w ocenie Sądu nie budzi najmniejszych wątpliwości, że fakt ten musiał być jej doskonale znany. Taką postawę uznać należy za nielojalną i całkowicie nieprofesjonalną, pozbawiała ona bowiem ubezpieczyciela możliwości zapoznania się z umową najmu i przedstawienia kontroferty. Wreszcie przypomnienia wymaga, że M. P. została poinformowana o zasadach organizacji pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela oraz akceptowalnej przez niego stawce. Wprawdzie poszkodowany miał prawo porównać tę ofertę z ofertą powoda i wybrać korzystniejszą dla siebie, rzecz jednak w tym, że z zeznań J. N. wprost wynika, że powód nie poinformował go o ofercie pozwanego, które to zaniechanie z oczywistych względów nie może obciążać ubezpieczyciela. Co istotne poszkodowany z czasem otrzymał jednak informację w zakresie najmu, ta była bowiem zawarta
w protokole oględzin, pod którym poszkodowany złożył swój podpis. Przyznał on w trakcie składania zeznań „widocznie musiał mnie pan pytać czy korzystam
z auta zastępczego, była w tym protokole informacja, że A. mogła mi zaproponować bezpłatnie auto zastępcze ale ja już w tym czasie korzystałem
z auta. Jedyne co mnie interesowało wynajmując auto zastępcze to żebym nie ponosił kosztów i żeby było to jak najszybciej”. Wypowiedź ta pokazuje, że poszkodowany w istocie nie był zainteresowany propozycją pozwanego i nie miał zamiaru w jakikolwiek sposób jej weryfikować. Wprawdzie rację ma poszkodowany podnosząc, że nie otrzymał od pozwanego żadnej informacji mailowej dotyczącej najmu, to jednocześnie należy mieć na uwadze, że M. P. w trakcie zgłaszania szkody podała zły adres email ( nowak.jakub@gmail.com zamiast (...) ). Omyłka ta obciąża jednak powoda, który zlecił M. P. zgłoszenie szkody, nie zaś pozwanego i nie może po stronie tego ostatniego rodzić negatywnych konsekwencji, w tym skutkujących przyjęciem, że nie powiadomił on prawidłowo poszkodowanego o możliwości organizacji auta zastępczego. Wręcz przeciwnie, zebrany w sprawie materiał dowodu implikuje jednoznaczny wniosek, że pozwany wypełnił swój obowiązek informacyjny. Jak wyjaśnił zaś Sąd Najwyższy
w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), jeśli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela.
W ocenie Sądu Najwyższego konieczność dodatkowego kontaktu
z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być przy tym uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Podkreślić należy, że proponowana przez Sąd Najwyższy wykładnia nie eliminuje, ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, od którego najmie pojazd. Sprawia jedynie - ze względu na obowiązek zapobiegania zwiększeniu rozmiarów szkody - że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów, bądź też wykazać, że koszty przewyższające propozycję ubezpieczyciela były w danym przypadku uzasadnione. Sąd Najwyższy trafnie skonstatował, że w przypadku kosztów naprawy pojazdu służących bezpośrednio wyeliminowaniu już istniejącej szkody majątkowej interes poszkodowanego podlega intensywniejszej ochronie niż w przypadku wydatków na najem pojazdu zastępczego, które nie służą wyrównaniu szkody - utrata możliwości korzystania z rzeczy nie jest szkodą - lecz jedynie wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego
w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. W konsekwencji wymagania dotyczące pokrycia obu kategorii kosztów różnią się. O ile celowość
i ekonomiczność wydatków służących bezpośrednio restytucji (naprawie pojazdu) jest kontrolowana co do zasady tylko w wąskich granicach określonych
w art. 363 § 1 zd. 2 k.c., o tyle w przypadku kosztów służących wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych - jest samoistną, podstawową przesłanką warunkującą zakwalifikowanie tych wydatków jako szkodę. Znaczenie tej różnicy uwidacznia się także w tym, że kompensacie podlegają jedynie rzeczywiście poniesione wydatki na najem pojazdu zastępczego, podczas gdy koszty naprawy pojazdu mogą być dochodzone jeszcze przed ich poniesieniem. Powyższe stanowisko znalazło akceptację zarówno w orzecznictwie sądów powszechnych (por. m.in. wyrok SO w Łodzi z dnia 18 czerwca 2019 roku, III Ca 514/19, LEX; wyrok SO w Suwałkach z dnia 5 lutego 2019 roku, I Ca 476/18, LEX; wyrok SO w Białymstoku z dnia 25 września 2018 roku, VII Ga 274/18, LEX; wyrok SO
w S. z dnia 14 września 2018 roku, VIII Ga 370/18, LEX; wyrok SO
w Ł. z dnia 9 sierpnia 2018 roku, III Ca 524/18, LEX), w piśmiennictwie (por. m.in. Kowalewski Eugeniusz, Ziemiak Michał P., Cywilne prawo, zobowiązania, naprawienie szkody, najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Glosa do uchwały SN z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17; Ozga Maciej, Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego. Glosa do uchwały SN z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17), a także ma pełną aprobatę Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę. W rozpatrywanym stanie faktycznym
w świetle zebranego materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, że pozwany
w dacie zgłoszenia szkody zaproponował poszkodowanemu - za pośrednictwem M. P. działającej w imieniu powoda - możliwość bezgotówkowego zorganizowania pojazdu zastępczego takiej klasy, jak pojazd uszkodzony, która nie przewidywała po stronie poszkodowanego żadnych dodatkowych opłat, nie wiązała się również z limitem km, poinformował również, że w przypadku nieskorzystania z tej oferty zweryfikuje koszt za taki najem do kwoty 140 zł netto za dobę. Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że wystosowana przez pozwanego oferta mogła nie spełniać kryteriów oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Brak jest bowiem przepisów prawa, które nakładałyby na ubezpieczyciela obowiązek przedstawienia poszkodowanemu tego typu oferty. Uwypuklenia wymaga, że pozwany prowadzi działalność ubezpieczeniową, nie zaś ukierunkowaną na najem pojazdów zastępczych, trudno zatem zakładać, aby składał oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego w zakresie nieobjętym swoją działalnością. Poszkodowany nie tylko nie skorzystał z propozycji pozwanego, ale nawet nie podjął jakichkolwiek działań, które pozwoliłyby mu zapoznać się ze zindywidualizowaną ofertą przedstawioną przez współpracujące z pozwanym wypożyczalnie. Jednocześnie powód nie przedstawił żadnych racjonalnych przesłanek, dla których poszkodowany nie zamierzał skorzystać z oferty ubezpieczyciela. Nie wyjaśnił również, z jakich przyczyn M. P. zataiła
w trakcie zgłoszenia szkody fakt wynajęcia przez poszkodowanego dzień wcześniej samochodu zastępczego. Oczywistym jest więc wniosek, że poszkodowany nie współdziałał z pozwanym, aby zminimalizować rozmiary szkody, choć do powyższego obligowała go treść art. 354 § 2 k.c. Naruszenie tej zasady skutkuje uznaniem, że poszkodowany/powód przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia wówczas zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 k.c., jak w przedmiotowej sprawie. Nie budzi przy tym wątpliwości, że powinność wykazania, że objęte fakturą koszty wynajmu pojazdu zastępczego były celowe i ekonomicznie uzasadnione obciążała powoda, jeśli z faktów tych chciał wywodzić korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.). Powinności tej powód nie zdołał sprostać. Oczywiste jest także, że okoliczność, iż stawka dobowa przyjęta przez powoda mieści się w granicach stawek rynkowych, jest niewystarczająca do uznania roszczenia za uzasadnione. Dlatego też Sąd uznał, że poszkodowany był uprawniony wynająć auto zastępcze za stawkę do kwoty 140 zł netto zł. Stawka ponad tę wartość jest zawyżona, nie znajduje ekonomicznego uzasadnienia, przez co nie podlega refundacji przez ubezpieczyciela. Powyższe musiało skutkować oddaleniem powództwa w całości pozwany wypłacił bowiem odszkodowanie za cały okres najmu po stawce 140 zł netto za dobę.

O kosztach procesu Sad rozstrzygnął w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 107 zł obejmującą wynagrodzenie zawodowego pełnomocnictwa w stawce minimalnej 90 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł.

Ponadto na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 658,33 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.