II1 C 18/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z 2024-11-20
Sygnatura akt II 1 C 18/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2024 roku
Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w II Wydziale Cywilnym – Sekcji Egzekucyjnej
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Anna Braczkowska
Protokolant: sekretarz sądowy Ewa Borysewicz
po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2024 roku w Łodzi
na rozprawie
sprawy z powództwa D. S. i J. S.
przeciwko Miastu Ł. – Zarządowi Lokali Miejskich w Ł.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
1. pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci punktu 1. (pierwszego) prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VIII Cywilny w dniu 5 stycznia 2012 roku w sprawie VIII C 304/12, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w zakresie jego punktu 1. (pierwszego) w dniu 12 stycznia 2022 roku;
2. zasądza od pozwanego Miasta Ł. – Zarządu Lokali Miejskich w Ł. solidarnie na rzecz powodów D. S. i J. S. kwotę 2.300,00 zł (dwa tysiące trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sędzia Anna Braczkowska
Sygnatura akt II 1 C 18/24
UZASADNIENIE
do wyroku z dnia 20 listopada 2024 roku
W pozwie z dnia 13 maja 2024 roku skierowanym przeciwko pozwanej Gminie Ł., powodowie D. S. i J. S., reprezentowani przez pełnomocnika fachowego w osobie adwokata, wnieśli o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VIII Cywilny z dnia 5 stycznia 2012 roku wydanego w sprawie VIII C 304/12. Powodowie wnieśli również wraz z pozwem wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko nim przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi K. S. w sprawie Km 249/22 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiotowej sprawie. Powodowie wnieśli również o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych. Jako podstawę faktyczną żądania pozwu powodowie wskazali na fakt, że zaoferowany im przez pozwanego lokal socjalny nie spełnia warunków w związku z niepełnosprawnością powoda, który wymaga zamieszkania w oddzielnym pokoju. Wskazali, że lokal ten nie nadaje się do zamieszkania, jest na poddaszu, ma 15 m2 powierzchni i toaletę w podwórzu. Jako podstawę prawną żądania pozwu powodowie powołali się na treść art. 14 ust. 6a ustawy o ochronie praw lokatorów i art. 840 k.p.c. ( pozew k. 2-6, pełnomocnictwo k. 32-33).
Postanowieniem z dnia 17 maja 2024 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział II Cywilny Sekcja Egzekucyjna zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko powodom przez Komornika Sądowego K. S. w sprawie Km 249/22 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiotowej sprawie ( postanowienie k. 17).
W odpowiedzi na pozew z dnia 14 października 2024 roku (prezentata Sądu) pozwany Miasto Ł. – Zarząd Lokali Miejskich w Ł., reprezentowany przez pełnomocnika fachowego w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że zaoferowany powodom na podstawie skierowania numer 916/2023/WE z dnia 29 grudnia 2023 roku lokal socjalny spełnia ustawowe wymogi lokalu socjalnego opisane w treści art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów (…). Pozwany zakwestionował, aby zaoferowany powodom lokal nie nadawał się do zamieszkania, znajdował się na poddaszu, miał 15 m2 powierzchni i toaletę w podwórzu. Wskazał, że powodowe zapoznali się ze stanem lokalu ( odpowiedź na pozew k. 55-56, pełnomocnictwo k. 57).
W piśmie procesowym z dnia 12 listopada 2024 roku pełnomocnik powodów podniósł, że skierowanie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego dla powodów numer 916/2023/WE z dnia 29 grudnia 2023 roku dniu zostało anulowane ( pismo procesowe k. 74).
Do dnia zamknięcia rozprawy strony pozostały na dotychczasowych stanowiskach procesowych w sprawie. ( protokół elektroniczny rozprawy z dnia 13.11.2024r. k. 84-86).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VIII Cywilny z dnia 5 stycznia 2012 roku wydanym w sprawie VIII C 304/12 Sąd ten nakazał pozwanym D. S., G. S. i J. S. opuszczenie i opróżnienie przez nich lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). Sąd orzekł jednocześnie, że pozwanym przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego - nakazując wstrzymanie ich eksmisji z w/w lokalu do czasu zaoferowania pozwanym przez powoda - Miasto Ł. zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego ( kopia wyroku k. 9).
Tytuł egzekucyjny został zaopatrzony w sądową klauzulę wykonalności w dniu 12 stycznia 2022 roku ( tytuł wykonawczy k. 5 w załączonych aktach Km 249/22).
Przebieg postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie w/w tytułu wykonawczego wyglądał następująco. W dniu 11 maja 2022 roku wierzyciel Miasto Ł. – Zarząd Lokali Miejskich w Ł. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi K. S. wniosek o wszczęcie przeciwko D. S. i J. S. egzekucji opróżnienia lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ulicy (...). Sprawa egzekucyjna zawisła za sygnaturą akt Km 249/22 i jest prowadzona do dnia dzisiejszego. Wraz z wnioskiem egzekucyjnym wierzyciel złożył do Komornika Sądowego skierowanie numer 293/2018/WE z dnia 26 lutego 2018 roku dotyczące zawarcia z dłużnikami umowy najmu lokalu socjalnego położonego w Ł. przy ulicy (...) składającego się z jednego pokoju, ślepej kuchni, na poddaszu, z WC na kondygnacji, o powierzchni użytkowej 22,82 m2 i powierzchni mieszkalnej (...) m2 z instalacją wodociągową, kanalizacyjną i gazową, z ogrzewaniem elektrycznym. Pierwotnie termin eksmisji powodów został wyznaczony na dzień 30 czerwca 2022 roku, jednak został on odwołany na wniosek wierzyciela. Kolejny termin eksmisji został wyznaczony na dzień 25 sierpnia 2022 roku i również został on odwołany na wniosek wierzyciela – w związku z trwającymi rozmowami stron dotyczącymi ponownego zawarcia umowy najmu lokalu zajmowanego przez powodów. W dniu 18 kwietnia 2024 roku do akt sprawy egzekucyjnej wpłynął wniosek wierzyciela o podjęcie ponownie czynności zmierzających do eksmitowania dłużników (powodów) z zajmowanego przez nich lokalu wraz ze skierowaniem numer (...) do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego położonego przy ul. (...). Czynności eksmisyjne zostały wyznaczone na dzień 23 maja 2024 roku. Postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 249/22 pozostaje zawieszonym na wniosek wierzyciela z dnia 10 maja 2024 roku na mocy postanowienia komornika sądowego z dnia 13 maja 2024 roku ( wniosek egzekucyjny k. 1, tytuł wykonawczy wraz ze skierowaniem numer (...) k. 2, wezwanie k. 22, wniosek wierzyciela k. 36, postanowienie k. 37, wniosek k. 58-59, postanowienie k. 60, wniosek k. 69, skierowanie k. 70, wezwanie do wykonania obowiązku k. 71, wniosek k. 91, postanowienie k. 92).
W czasie trwania postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 249/22 powódka D. S. prowadziła z pozwanym Miastem Ł. rozmowy dotyczące możliwości ponownego zawarcia przez strony umowy najmu lokalu dotychczas zajmowanego przez powodów i objętego treścią wyroku eksmisyjnego. Do zawarcia tej umowy jednak nie doszło ( zeznania powódki w protokole elektronicznym rozprawy z dnia 13 listopada 2024r. k. 85-85v).
W dniu 29 grudnia 2023 roku pozwany wystawił skierowanie numer (...) dotyczące zawarcia z powodami D. i J. S. (oraz G. S.) umowy najmu lokalu socjalnego położonego w Ł. przy ul. (...) składającego się z jednego pokoju, kuchni, łazienki z WC, o powierzchni 35,23 m2 – w tym 20,04 m2 powierzchni mieszkalnej, z instalacją wodociągowo – kanalizacyjną i ogrzewaniem elektrycznym. Lokal został wyremontowany. Plan rozmieszczenia pomieszczeń w lokalu tym wyglądał w ten sposób, że wchodząc od lokalu wchodziło się do kuchni, następnie do przechodniego pokoju, z którego następowało wejście do łazienki z WC ( skierowanie - k. 60, karta lokalu – k. 61, plan - k. 62, dokumentacja budowlana - k. 76-82).
W dniu 4 stycznia 2024 roku do powodów zostało wystosowane wezwanie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego ( wezwanie k. 10-11).
Powódka D. S. po otrzymaniu w/w skierowania z dnia 29 grudnia 2023 roku D. S. była na terenie nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...). Nie zapoznała się ze stanem lokalu w jego wnętrzu. Powódka nie próbowała się kontraktować z pracownikami pozwanego celem zapoznania się z wnętrzem oferowanego jej lokalu. Była na klatce schodowej nieruchomości i rozmawiała z sąsiadem z innego lokalu mieszkalnego. Nie spodobały się jej osoby przebywające na klatce schodowej nieruchomości i wygląd samej klatki, w jej ocenie było tam brudno i śmierdziało, a osoby tam przebywające były podejrzane i w jej ocenie nadużywające alkoholu ( zeznania powódki w protokole elektronicznym rozprawy z dnia 13 listopada 2024r. k. 85-85v, zeznania świadka P. M. w protokole elektronicznym rozprawy z dnia 13 listopada 2024r. k. 84-85).
Skierowanie numer 916/2023/WE z dnia 29 grudnia 2023 roku wystawione przez pozwanego zostało anulowane w dniu 10 maja 2024 roku ( pismo k. 83).
Lokale oferowane przez stronę pozwaną osobom uprawnionym do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego z niepełnosprawnością ruchową znajdują się co do zasady na parterze nieruchomości, a najwyżej - do pierwszego piętra. Pozwany dysponuje lokalami socjalnymi dwupokojowymi i kilkupokojowymi, jednak one są oferowane zwykle rodzinom wielodzietnym ( zeznania świadka P. M. w protokole elektronicznym rozprawy z dnia 13 listopada 2024r. k. 84-85).
Powód J. S. jest osobą poważnie schorowaną od urodzenia, urodził się z niedotlenieniem mózgu. Jest osobą niedorozwiniętą umysłowo, po operacji płuca, cierpi na astmę, alergie, łuszczycę. Ma zdiagnozowaną schizofrenię paranoidalną – ocenie w stanie pogorszenia się stanu zdrowia ( zeznania powódki w protokole elektronicznym rozprawy z dnia 13 listopada 2024r. k. 85-85v, zaświadczenie lekarskie – k. 75).
Powód J. S. jest osobą zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności – na stałe, która istnieje na stałe od 16 roku życia. Powód wymaga stałej pomocy i opieki drugiej osoby. Powód posiada prawo do zamieszkania w osobnym pokoju. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności powoda zostało wydane przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną powoda przez lekarza specjalistę psychiatrę i specjalistę psychologa ( orzeczenie o stopniu niepełnosprawności powoda k. 12-13).
Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił – co do zasady - na podstawie dokumentarnego materiału dowodowego zgromadzonego w aktach przedmiotowej sprawy, a także w aktach załączonej prawy egzekucyjnej Km 249/22. Co więcej, ustalenia te zostały poczynione przez Sąd Rejonowy również na podstawie zeznań świadka P. M., jak i powódki D. S., które zostały uznane za wiarygodne. Sąd Rejonowy uznał jedynie, że z uwagi na ilość spraw i skierowań do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, które obsługiwał świadek jako pracownik strony pozwanej, jak i z uwagi na upływ czasu mógł on pomylić adres spornej nieruchomości, w której powodom oferowano lokal socjalny. Okoliczność ta nie może jednak zmieniać całościowej oceny jego zeznań, jako wiarygodnych.
W treści postanowienia z dnia 13 listopada 2024 roku Sąd postanowił pominąć wniosek dowodowy zgłoszony przez powodów w zakresie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego psychiatry na okoliczności jak w pozwie (art. 235 (2) par. 1 pkt 2 i 5 k.p.c.), gdyż jego przeprowadzenie w sposób nieuzasadniony zmierzałoby do przedłużenia trwającego postępowania dowodowego i zwiększenia jego kosztów. Stan zdrowia powoda, w tym prawo do zamieszkania w osobnym pokoju wynika z treści orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności (na stałe) znajdującego się z aktach sprawy, w którego wydawaniu brał udział specjalny zespół orzeczników, co najważniejsze – także lekarz specjalista psychiatra. Powielanie kolejnych czynności związanych z ustalaniem stanu zdrowia powoda, tym bardziej, że chodzi o jego stan psychiczny ( ostatnio nastąpiło jego pogorszenie – patrz zaświadczenie z dnia 12 listopada 2024 roku, k. 75), Sąd uznał za niecelowe, zwłaszcza, że w/w orzeczenie zostało wydane powodowi na stałe.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo wywiedzione przez powodów w przedmiotowej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Jego podstawy prawnej należy upatrywać w treści przepisu art. 14 ust. 6a ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie Gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 roku (z późniejszymi zmianami) w związku z art. 840 par. 1 k.p.c.
Jak wynika z treści tego przepisu - Gmina, składając ofertę zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, poucza osobę uprawnioną, że jeżeli kwestionuje prawidłowość tej oferty, może wytoczyć powództwo o ustalenie uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, a po nadaniu klauzuli wykonalności wyrokowi eksmisyjnemu - powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.
W toku postępowania sądowego opartego o treść zacytowanej powyżej podstawy prawnej Sąd bada, czy oferowany powodom lokal socjalny spełnia ustawowe warunki dla lokali socjalnych. Warunki te wskazane są w treści art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Jak wynika z jego treści - umową najmu socjalnego lokalu jest umowa najmu lokalu nadającego się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m2, a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m2, przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie.
Sąd ma świadomość tego, że przepis ten nie warunkuje dalszych obostrzeń co do wymogów lokalu socjalnego w stosunku np. do: osób starszych, schorowanych, niepełnosprawnych ruchowo czy też umysłowo, a nawet rodzin wielodzietnych czy też rodzin z małymi dziećmi.
W ocenie Sądu Rejonowego przepis ten jednak statuuje jedynie wymogi minimalne dla lokalu socjalnego, poniżej których podmiot oferujący dany lokal do zawarcia umowy jego najmu (jako lokalu socjalnego) nie może już zejść. Pozwany musi sobie jednak zdawać sprawę, że również on jest związany treścią różnego rodzaju dokumentów, w tym dotyczących stanu zdrowia, które na etapie przyznawania lokalu socjalnego zostają mu przedłożone.
Świadek powołany przez stronę pozwaną w trakcie jego przesłuchania wprost przyznał, że pozwany honoruje orzeczenia o stanie i stopniu niepełnosprawności ruchowej, a osoby które takimi orzeczeniami się legitymują uzyskują lokale socjalne na parterze a najwyżej na pierwszym piętrze nieruchomości. Przyznał on również, że strona pozwana bierze pod uwagę w tracie przyznawania lokali specjalnych wiek czy też liczbę dzieci posiadanych przez osoby uprawnione do zawarcia z nimi umowy najmu lokalu socjalnego i rodzinom takim przyznawane są większe lokale, z dwoma lub nawet kilkoma pokojami.
Tym samym niezrozumiałym zupełnie jest dla Sądu Rejonowego to, dlaczego strona pozwana nie honoruje orzeczeń Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (umysłowej), a więc jednostki która jej bezpośrednio podlega. Jest dla Sądu niewątpliwym, że orzeczenie to wiąże wprost nie tylko tutejszy Sąd, ale jednak również stronę pozwaną, gdyż powodowi J. S. przysługuje prawo do zamieszkania w osobnym pokoju. Przyjęcie innego stanowiska podważyłoby w całości fundamenty istnienia powołanego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Konieczność honorowania takiego orzeczenia (w tym przez pozwanego) jest tym bardziej istotna, że uzyskanie postanowienia w zakresie prawa do zamieszkania w osobnym pokoju jest niezwykłą rzadkością i Sąd w swojej praktyce orzeczniczej spotyka się z takimi postanowieniami tego orzeczenia po raz pierwszy.
W ocenie tutejszego Sądu Rejonowego, z uwagi na jego stan psychiczny, powód J. S. posiada bezspornie prawo do zamieszkania w oddzielnym i samodzielnym pokoju, czyli pokoju nieprzechodnim. Z pokoju tego nie może być więc wejścia do żadnego innego pomieszczenia w lokalu socjalnym, w tym do innego pokoju, kuchni czy do łazienki/WC. Żaden z oferowanych powodom na dotychczasowym etapie sprawy (zarówno w skierowaniu z dnia 26 lutego 2018 roku numer (...), jak i skierowaniu z dnia 23 grudnia 2023 roku numer (...)) lokali socjalnych nie spełniał tych wymogów, co skutkowało pozbawieniem spornego tytułu wykonawczego wykonalności w oparciu o treść powołanych powyżej podstaw prawnych.
Już jedynie na marginesie Sąd chciałby zauważyć, że orzeczenie to jest tym bardziej prawidłowe, gdyż obecnie pozwany nie jest związany względem powodów żadną ofertą najmu lokalu socjalnego. Oferta datowana na dzień 23 grudnia 2023 roku została anulowania, pomimo tego, że ważność powinna zostać przedłużona do czasu prawomocnego zakończenia przedmiotowego postępowania prowadzonego przez Sąd ( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2023 roku w sprawie III OSK 7527/21, publikowany w bazie L. ).
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.
O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 par. 1 – 2 k.p.c. mając na względzie zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Strona pozwana przegrała w przedmiotowej sprawie w całości, winna ona więc w całości zwrócić (solidarnie) na rzecz powodów poniesione przez nich koszty postępowania w postaci: opłaty sądowej od pozwu (500 zł) i wynagrodzenia pełnomocnika powodów w stawce stałej obliczonej w oparciu o (...) wskazany przez powodów w pozwie (1.800 zł).
Sędzia Anna Braczkowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Anna Braczkowska
Data wytworzenia informacji: