II1 Co 685/25 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z 2025-04-29

Sygn. akt II 1 Co 685/25

POSTANOWIENIE

Dnia 29 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny – Sekcja Egzekucyjna

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Anna Braczkowska

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2025 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela G. V. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności w W.

z udziałem dłużniczki B. M.

o nadanie klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnienia na nowego wierzyciela

na skutek skargi pełnomocnika wierzyciela na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 11 lutego 2025 roku wydanego w sprawie II 1 Co 151/25

postanawia:

utrzymać w mocy zaskarżone orzeczenie referendarza sądowego w całości.

Sędzia Anna Braczkowska

Sygn. akt II 1 Co 685/25

UZASADNIENIE

do postanowienia z dnia 29 kwietnia 2025 roku

W dniu 3 lutego 2025 roku wierzyciel G. V. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wierzytelności w W. złożył do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydziału VIII Cywilnego z dnia 30 listopada 2017 roku w sprawie VIII Nc 10871/17. Jako podstawę prawną wniosku w jego treści wskazano na treść art. 788 § 1 i § 3 k.p.c. Jako podstawę faktyczną wniosku wskazano na fakt, iż Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach R. S. na mocy postanowienia z dnia 13 października 2023 roku oddalił wniosek wierzyciela G. V. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności w W. o wstąpienie do postepowanie egzekucyjnego w sprawie Km 811/22 w miejsce dotychczasowego wierzyciela (...) Spółki z o.o. w Ł. z uwagi na fakt, że wnioskodawca nie przedłożył zgody dotychczasowego wierzyciela na jego wstąpienie do postepowania egzekucyjnego. Do wniosku tego załączono potwierdzony za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika wierzyciela odpis postanowienia Komornika Sądowego R. S. z dnia 13 października 2023 roku w sprawie Km 811/22 bez stwierdzenia, że jest ono prawomocne ( wniosek k. 4-6, odpis postanowienia – k. 18, pełnomocnictwo k. 7).

W dniu 11 lutego 2025 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, wydała w sprawie II 1 Co 151/25 postanowienie, w którym wniosek ten oddaliła w całości. W uzasadnieniu spornego postanowienia wskazała, że zgodnie z art. 788 § 1, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Zgodnie z § 3, sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności, jeżeli wszczęcie lub dalsze prowadzenie egzekucji możliwe jest na zasadach przewidzianych w art. 8041 i art. 8042. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli wnioskodawca wykaże, że organ egzekucyjny prawomocnym postanowieniem nie dopuścił go do udziału w postępowaniu lub odmówił wszczęcia egzekucji. Wnioskodawca nie wykazał, że nabył wierzytelność objętą tytułem wykonawczym wydanym na rzecz (...) Spółkę Akcyjną. Tytuł wykonawczy został doręczony pełnomocnikowi powoda dnia 13 kwietnia 2018r. Postępowanie egzekucyjne Km 811/22 prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach R. S. wszczęte zostało z wniosku wierzyciela Obligo (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. Postanowieniem z dnia 13 października 2023r. komornik sądowy oddalił wniosek G. V. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. w przedmiocie wstąpienia do postępowania egzekucyjnego, gdyż będąc dalszym nabywcą wierzytelności nie legitymuje się zgodą dotychczasowego wierzyciela , który jest stroną postępowania egzekucyjnego. Kopia postanowienia została potwierdzona za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego. Dokument nie zawiera wzmianki o prawomocności, dlatego nie stanowi prawomocnego postanowienia, o którym mowa w art. 788 § 3 kpc. Wnioskodawca nie wykazał, że wierzytelność powstała w 2017r. podlega egzekucji, w całości, czy też w części, tzn. czy nadal prowadzone jest postępowanie egzekucyjne na podstawie wystawionego tytułu wykonawczego, przed którym organem egzekucyjnym, z jakim rezultatem, nie wykazał z jakim rezultatem zakończyła się egzekucja prowadzona z wniosku poprzednika prawnego. Wnioskodawca nie wyjaśnił, czy poprzednik prawny wnioskodawcy lub wnioskodawca wyegzekwował roszczenie w całości/ w części poza postępowaniem egzekucyjnym, czy wnioskodawca nabył wierzytelność objętą tytułem wykonawczym w całości , czy też w części. Powyższe kwestie są niezbędne by stwierdzić, że istnieje zasadność nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu w 2017r. Wnioskodawca nie wykazał ile wynosi należność objęta tytułem, a wykazanie stanu, wysokości i samego istnienia zadłużenia było niezbędne. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności stanowi odrębny tryb postępowania zmierzający do nadania klauzuli wykonalności na „nowy podmiot” i nie wymaga wskazania we wniosku celu, w którym ma zostać klauzula nadana. Wnioskodawca nie wykazał, w jakiej części dotychczas wyegzekwował roszczenie, w jakiej części zostało ono zaspokojone, jaka kwota pozostała do wyegzekwowania. Wnioskodawca mógł wstąpić do prowadzonego postępowania , mógł je wszcząć (art. 804kpc) i będąc jego stroną, miałby pełen zakres informacji dotyczących jego przebiegu i ma pełną wiedze o wysokości zadłużenia , o tym czy są realizowane potrącenia, czy egzekucja jest skuteczna. Reasumując, stwierdzić należało, że w przedmiotowej sprawie nie zostało wykazane, że wnioskodawca nabył wierzytelność objętą orzeczeniem wydanym w sprawie VIII Nc 10871/17 w jakiej dacie i w jakiej wysokości. Mając powyższe na uwadze, wniosek podlegał oddaleniu w całości ( postanowienie k. 24, 34-35).

W dniu 27 marca 2025 roku (data nadania w UP) w ustawowym terminie, skargę na powyższe orzeczenie referendarza sądowego wniósł pełnomocnik wierzyciela. Postanowienie referendarza sądowego zostało przez niego zaskarżone w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu referendarza sądowego pełnomocnik skarżącego zarzucił naruszenie:

- art. 788 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i oddalenie wniosku, podczas gdy wnioskodawca wykazał przejście uprawnień dokumentem urzędowym;

- art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i oddalenie wniosku podczas gdy tytuł egzekucyjny spełnia warunki określone w art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. to jest – jest prawomocnym orzeczeniem Sądu,

- art. 788 § 3 zdanie 2 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i oddalenie wniosku podczas gdy wnioskodawca wykazał, że komornik sądowy nie dopuścił go do udziału w postępowaniu,

- art. 782 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i oddalenie wniosku, podczas gdy wniosek nie jest sprzeczny z prawem, nie zmierza do obejścia prawa a nadto z okoliczności sprawy wynika, że objęte tytułem wykonawczy roszczenie nie uległo przedawnieniu,

- art. 129 § 2 i § 3 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności podczas gdy wnioskodawca złożył odpisy dokumentów wykazujące przejście uprawnień poświadczone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika - mające moc dokumentu urzędowego.

W związku z powyższym, pełnomocnik skarżącego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez nadanie klauzuli wykonalności oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego po stronie wierzyciela od dłużniczki. W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącego wskazał, że fakt przejścia uprawnień na nowego wierzyciela został wykazany w sprawie w sposób bezsporny. Wskazał on również, że kwestionowanie przez referendarza sądowego kontynuowania postępowania egzekucyjnego jest sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania, bowiem zakończenie postępowania egzekucyjnego skutkowałoby zwrotem tytułu wykonawczego na rzecz poprzedniego wierzyciela, a ten następnie przekazałby go wnioskodawcy, co skutkowałoby brakiem interesu prawnego po stronie wnioskodawcy w składaniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności w trybie art. 788 § 3 k.p.c. W dalszej części uzasadnienia skargi pełnomocnik skarżącego zakwestionował uprawnienia referendarza sądowego do badania w toku postępowania klauzulowego okoliczności opisywanych przez nią w uzasadnieniu spornego postanowienia – w tym w zakresie istnienia i wysokości wierzytelności, gdyż postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności ma charakter wyłącznie i restrykcyjnie formalnoprawny ( skarga k. 39-42).

Sąd odwoławczy ustalił i zważył, co następuje:

Rozpoznając skargę na postanowienie referendarza sądowego Sąd Rejonowy działa jako Sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.

Jak bowiem wynika z treści art. 795 § 1 k.p.c. na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od dnia wydania mu tytułu wykonawczego lub zawiadomienia go o utworzeniu tytułu wykonawczego w systemie teleinformatycznym albo od dnia ogłoszenia postanowienia odmownego, a gdy ogłoszenia nie było - od dnia doręczenia tego postanowienia. Dla dłużnika termin ten biegnie od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji (§ 2). Przepisy te stosuje się odpowiednio do skargi na postanowienie referendarza sądowego (§ 3).

Skarga pełnomocnika wierzyciela na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 11 lutego 2025 roku podlegała merytorycznej ocenie, jako złożona w terminie.

Jak wynika z treści art. 788 k.p.c. jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Jak dalej wynika z treści art. 788 § 3 k.p.c. - sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności, jeżeli wszczęcie lub dalsze prowadzenie egzekucji możliwe jest na zasadach przewidzianych w art. 804 (1) k.p.c. i art. 804 (2) k.p.c.. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli wnioskodawca wykaże, że organ egzekucyjny prawomocnym postanowieniem nie dopuścił go do udziału w postępowaniu lub odmówił wszczęcia egzekucji.

Literalne brzmienie tego przepisu a także jego powszechnie stosowana wykładnia, w tym zwłaszcza treść zdania drugiego art. 778 § 3 k.p.c., wskazuje na fakt, że referendarz sądowy nie naruszyła jego treści, zaś zarzuty skarżącego w tym zakresie nie są zasadne. Jak wynika bowiem z treści tego przepisu, warunkiem zbadania w toku postępowania opartego o treść art. 788 § 1 k.p.c. faktu przejścia uprawień na nowego wierzyciela jest wykazanie przez niego, że komornik sądowy w sposób prawomocny nie dopuścił do go udziału w czynnym postępowaniu egzekucyjnym. Okoliczności tej skarżący nie wykazał, a tym samym w toku przedmiotowej sprawy referendarz sądowy wogóle nie badała (z uwagi na przedwczesność takiego działania) faktu przejścia uprawnień na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. Tym samym nie naruszyła ona w żadnej mierze treści art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c., art. 788 § 1 k.p.c., art. 129 § 2 i § 3 k.p.c., zaś zarzuty podnoszone w tym zakresie przez skarżącego nie mogły okazać się zasadnymi.

Jak wyraźnie wynika z treści uzasadnienia spornego postanowienia referendarza sądowego, podniosła ona, że złożony przez wierzyciela odpis postanowienia Komornika Sądowego R. S. z dnia 13 października 2023 roku jest prawomocne. Jest to wymógł ustawowy do przystąpienia do badania wykazania przez wierzyciela dalszych przesłanek opisanych w treści art. 788 § 1 k.p.c. Jest tak dlatego, że w decyzja odmowna komornika sądowego w zakresie braku dopuszczenia wnioskodawcy do czynnego postępowania egzekucyjnego podlega badaniu w pierwszej kolejności w drodze skargi na czynność komornika sądowego. Wnioskodawca nie wskazał i nie wykazał, aby z możliwości takiej skorzystał. W treści skargi na orzeczenie referendarza sądowego również brak jest takiego oświadczenia pełnomocnika wierzyciela. Wierzyciel również pomimo tego, że miał taką prawną i faktyczną możliwość nie złożył do akt sprawy z wniosku o nadanie klauzuli wykonalności ani ze skargi na orzeczenie referendarza sądowego odpisu postanowienia komornika sądowego R. S. z dnia 13 października 2023 roku wraz ze stwierdzeniem, że jest ono prawomocne. Tylko takie działanie po stronie pełnomocnika wierzyciela uprawniałoby referendarza sądowego (i obecnie Sąd) do badania przesłanek opisanych w treści art. 788 § 1 k.p.c.

Wbrew stanowisku pełnomocnika skarżącego referendarz sądowy nie naruszyła również treści art. 782 k.p.c. W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy przepis ten nie znajduje bowiem zastosowania, a jego powołanie w zarzutach skargi jawi się zapewne jako błąd po stronie pełnomocnika wierzyciela. Przepis ten dotyczy składu Sądu w postępowaniu klauzulowym i w przedmiotowej sprawie nie został on naruszony.

Sądowi wydaje się, że skarżącemu mogło chodzić o naruszenie treści art. 782 (1) Jak wynika z treści tego przepisu, Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności, jeżeli: (1) w świetle okoliczności sprawy jest oczywiste, że wniosek jest sprzeczny z prawem albo zmierza do obejścia prawa; (2) z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte tytułem egzekucyjnym roszczenie uległo przedawnieniu, chyba że wierzyciel przedstawi dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia; sąd nie bada przedawnienia odsetek wymagalnych po powstaniu tytułu egzekucyjnego.

Zasadnie referendarz sądowy wskazała w treści uzasadnienia spornego postanowienia, że pełnomocnik skarżącego nie wykazał, że postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 811/22 jest do chwili obecnej kontynuowane. Warto w tym miejscu zauważyć, że od dnia wydania przez komornika sądowego R. S. spornego postanowienia do chwili obecnej minęło około półtora roku. Gdyby zostało ono zakończone i wierzyciel uzyskałby uprawnienie do wystąpienia z nowym wnioskiem egzekucyjnym w trybie art. 804 (2) k.p.c. przedmiotowy wniosek musiałby zostać uznany za zmierzający do obejścia prawa, w tym treści w/w przepisu art. 788 § i 1 788 § i § 3 k.p.c. Nie jest w tym zakresie wystraczającym powołanie się przez pełnomocnika wierzyciela na fakt, że takie rozumowanie referendarza sądowego jest sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania.

Postępowanie klauzulowe jest bowiem postępowaniem stricte formalnym i opierającym się dokumentach złożonych wraz z wnioskiem. Badanie wszelkich okoliczności, które referendarz sądowy (Sąd) ma obowiązek zweryfikować rozpoznając wniosek musi zostać wykazane przez wnioskodawcę w sposób niebudzący wątpliwości za pomocą dokumentów dołączonych do wniosku (skargi). Twierdzenie wniosku czy też skargi w tym zakresie są dalece niewystarczającymi. Rację ma również referendarz sądowy, że pełnomocnik wnioskodawcy nie wykazał, aby roszczenie objęte tytułem egzekucyjnym (z uwagi na datę nakazu zapłaty i datę nadania mu klauzuli wykonalności) nie uległo przedawnieniu. Do wniosku bowiem wierzyciel nie załączył jakiegokolwiek dokumentu wskazującego na to, jakie należności (całość należności czy część – jaka część) zostały zgłoszone do egzekucji przez poprzednika prawnego (postanowienie Komornika Sądowego R. S. z dnia 13.10.2023r. nie wskazuje na takie okoliczności w żadnej mierze).

Skarga na orzeczenie referendarza sądowego, jako niezasadna podlegała więc oddaleniu i jej orzeczenie zostało w całości utrzymane w mocy.

P. klauzulowe nie rodzi jednak powagi rzeczy osądzonej i przy prawidłowym wykazaniu ustawowych okoliczności (art. 788 § 3 k.p.c.) warunkujących możliwość badania przez referendarza sądowego (Sąd) przesłanek opisanych w treści art. 788 § 1 k.p.c. – wierzyciel będzie miał możliwość w przyszłości ponownego złożenia tożsamego wniosku o nadanie klauzuli z zaznaczeniem przejścia uprawnień na nowego wierzyciela.

Sędzia Anna Braczkowska

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Pacholska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Anna Braczkowska
Data wytworzenia informacji: